Bu ay okyanus ötesine, Kanada’ya gidiyoruz. Bazı Müslüman gençlerin toplumdaki İslam algısını ölçmek için bireysel eylemler gerçekleştirdiğine beraber çok defa şahit olduk. Belli bir kesimin nabzını yoklamak için en samimi yöntemlerden birisi olan bu eylemlerden birisini, Youtube’da AsoOmii Jay ismiyle sevgili Asmaa gerçekleştirdi. Bir gün Kanada sokaklarında elinde “Ben bir Müslümanım ve bu beni ... yapıyor” cümlesini yazdı. Noktalı yeri sokaktaki insanların doldurmasını istedi ve karşısına çok farklı bir tablo çıktı. Hikâyenin kalan kısmını Asmaa’dan dinleyelim.

Seni kısaca tanıyarak başlayalım.

Sosyal medyada AsoOmii Jay ismiyle tanırlar beni. Kanada’da doğdum büyüdüm fakat ailem aslen Tunus, Libya bölgesinden göçmüşler. 25 yaşındayım ve psikoloji ile din bilimleri okuyorum.

“Ben Müslümanım” adıyla tanıdığımız sivil bir eylem gerçekleştirdin Kanada sokaklarında. Eline üzerinde “Ben bir Müslümanım ve bu beni … yapıyor” yazılı bir pankart tutarak insanların bir kalemle o boşluğa istedikleri kelimeyi yazmalarını istedin. Ortaya çok değişik bir tablo çıktı. Böyle bir proje oluşturmaya nasıl karar verdin?

Hayatım boyunca başörtüsü kullandım ve yaşadığım yerde 11 Eylül saldırılarının ardından okula gitmek bile çok zor bir hâl almıştı. Okula gitmek istemediğim zamanlar oldu, kaldı ki üniversitede fiziksel tepkiler de görmeye başlamıştım. Merdivenlerde beni itenler, arkamdan “terörist” diye bağıranlar ve geldiğim yere geri dönmem için bağıranlar oluyordu. Benim ülkem Kanada ise ne olacaktı peki?

Bu kendini içinde bulunduğun toplumun bir parçası olarak görmekten alıkoyuyordur elbette.

Kesinlikle öyle. Burada mülteci sorunu başladığı yıllarda Kanada’ya sadece Hristiyanların getirileceğini, Müslümanların ise ölüme terk edilmesi gerektiğini söylüyorlardı, Libya’daki savaşta ailemden birçok insanı kaybetmiş ve ölümün nasıl bir şey olduğunu bildiğim hâlde… Bu düşüncelerin ardından Kanada’da Müslüman olarak doğan kişiler olarak kendi ülkemizde nasıl hissettiğimizi insanlara göstermek için iki tane sosyal deney hazırladım. “Ben bir Müslümanım” projesi bunlardan birisiydi. İnsanlara bizlerin de kendileri gibi birer Kanadalı olduğumuzu göstermeyi ve zihinlerden bu algıyı kaldırmayı umduk.

Peki nasıl tepkiler aldın?

Projeye başlamadan, eyleme geçmeden önce insanların reaksiyonunu ölçebilmek için pankarta iki tane kelime yazdım, birisi “iyi” diğeri de “terörist” kelimesiydi. Yani “Ben bir Müslümanım ve bu beni iyi birisi yapıyor” ya da “Ben bir Müslümanım ve bu beni terörist yapıyor.” İnsanların büyük çoğunluğu “iyi” kelimesi ile paralel nitelikte kelimeler yazdılar. Hatta bazı kişiler “terörist” kelimesinin üzerini çizmeyi teklif etti. Kalemi eline alıp da olumsuz bir kelime yazan hiç kimse olmadı. Toplum içinde Müslümanlar ile terörizmin bağdaştırılmasına karşı çıkan insanları görmek çok güzeldi.

Öte yandan şöyle bir şeyle de karşılaştım; videoları Youtube’a yükleyip klavyenin başına geçtikten sonra farklı bir özgüvene bürünen insanlar videomun altına çok sayıda olumsuz yorum yazdılar. İnsanların evlerinde bilgisayarın başına geçip “evine dön” gibi cümleler yazması elbette üzücü geldi.

Toplumun sana bakarak yazdıkları, insanların evlerinden klavye düşmanlığı beslemesinden çok daha güzel bence. Sen bu sivil eyleminde yaşadığın toplum içindeki İslamofobi seviyesini görebildiğini düşünüyor musun?

İslamofobinin boyutunu saymamız pek mümkün değil, fakat insanların davranış ve reaksiyonları tespit edebiliriz. Örneğin okullarda oyun saatinde Müslüman çocuklar ile ilgilenilmediği zaman, tesettürlü hanımların trenden aşağıya itildiği zaman (ki bu arkadaşımın başına geldi), Müslüman bir adam otobüse binerken insanlar ondan uzak durduğu zaman ya da Müslümanların uçağın güvenliği sebebiyle uçaktan inmesini istedikleri zaman, insanların davranışlarındaki İslamofobi davranışını çok daha net görebiliriz. İslamofobi konusu ile alakalı olarak İngiltere’de farklı bir proje gerçekleştirdim. İnsanların beni savunmaları yerine bana saldıranların yanında olmalarını gösteren bir proje idi.

Bu projenle alakalı olarak başka bir zaman yeniden röportaj yapmak isterim seninle. Sivil eylemlerinin devamlılığını diliyorum.

Teşekkür ederim.

Hatice Sarı Tan'ın Yazısı.