Fahri Sarrafoğlu

Türkiye’de internet üzerinden kumar ve bahis oynayanların sayısı 1.5 milyonu buluyor. Milli Piyango İdaresi’ne göre Türkiye’de “online casino”ların yıllık cirosu 1 milyar dolara ulaşmış durumda. İngilizlerin Türkiye’de yaptığı bir araştırmaya göre ise bu rakam 5 milyar doları buluyor. Üstelik bu paradan vergi de ödenmiyor. Havale, kredi kartı gibi yollarla ciddi miktarda bir para, yurtdışına transfer ediliyor. Kumar oynayanlara ve bahisçilere ulaşmak ve ödeme ağından faydalanmak için sanal POS karşılığı Türk bankalarına 10 milyon dolar ücret önerileri götüren şirketlerin olması, Türkiye’deki kumar pazarının ulaştığı boyutu gözler önüne sermeye yetiyor.

ŞANS OYUNLARI GİDEREK YAYGINLAŞIYOR

Milli Piyango, Sayısal Loto, İddaa, Şans Topu, 10 Numara, Kazı Kazan, Altılı Ganyan, Süper Loto gibi bahis oyunları her geçen gün yaygınlaşıyor. Özellikle futbol maçlarına bahis yapılarak oynanan "İddaa" oyunu futbolu bir `kumar aracına` dönüştürdü. Milli Piyango 2003-2008 arası 3,6 milyar dolardan fazla kar elde etti. Devlet eliyle oynatılan sanal kumarlarda Türkiye 1 milyar dolarlık hacimle dünya üçüncüsü. Ülkemizde yaklaşık 1.5 milyon kişi internet üzerinden bahis oynuyor. Milli Piyango bayilerinden oynatılan oyunlar da hesaba katılınca bu sayının epeyce yüksek olduğu görülüyor. Devlet, oynattığı "şans oyunu" adı altındaki kumardan, 2003–2008 arası 3,6 milyar dolardan fazla kar elde etti.

KUMARDAN, DEVLETLERİN KASASINA YILDA 70 MİLYAR DOLAR

Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü tarafından hazırlanan dünya kumar raporunda, sektörün devlet bütçelerine yılda toplam 70 milyar dolar katkı sağladığı belirtildi. Uluslararası yolsuzluklara karşı mücadele etmek ve bu alanda bilimsel çalışmalar yapmak üzere kurulan hükümetler arası bağımsız bir teşkilat olan Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force-FATF) adlı kuruluşun yayımladığı `Oyun ve Casino Sektöründeki Duyarlılıklar` başlıklı raporda, dünya kumarı incelendi.

Rapora göre, 150`nin üzerinde ülkede herhangi bir şekilde yasal kumar oynatılıyor, 100`den fazla ülkede casino ve kart oyunları yasal durumda bulunuyor, 100`den fazla ülkede piyango oynanıyor ve 60`tan fazla ülkede yarış ve spor bahisleri sektörü bulunuyor. Rapora göre aynı zamanda internet kumar sitelerinde de bir artış görülüyor. Küresel çapta gelirleri ise 15 milyar dolar dolayında; dünyada ayrıca önemli bir düzeyde yasadışı kumar faaliyeti de bulunuyor. Rapor, internet kumarcılığını bu raporda incelemeye almadı.

ÇOCUKLAR VE GENÇLER TEHLİKE ALTINDA

Ankara Ticaret Odası (ATO)’nın yayınladığı rapora göre internette dönen sanal kumarın boyutları kaygı verici şekilde büyüyor. Rapora göre Türkiye’de faaliyet gösteren online casinoların cirosu 1 milyar doları geçmiş durumda. Yine bu rapora göre internette kumar oynayan bilgisayar kullanıcılarının büyük bir çoğunluğunu da kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. Gibraltar, Hollanda Antilleri, Güney Afrika, Dominik Cumhuriyeti, Cebelitarık, Grenado, Güney Kıbrıs gibi ülkelerde kurulan şirketler ortalama 100 bin dolar ödeyerek lisans alıyorlar.

Devlet eliyle oynatılan sanal kumarlarda Türkiye 1 milyar dolarlık hacimle dünya üçüncüsü. Ülkemizde yaklaşık 1.5 milyon kişi internet üzerinden bahis oynuyor.

KUMAR YASADIŞI AMA SADECE “KÂĞIT ÜZERİNDE

Kumar oynatılan yer basıldıktan sonra belediye zabıtaları tarafından mühürleniyor. Kumarhaneciler bu mühürü kırarak bu yerde tekrar kumar oynatıyorlar. Yani "mühür fekki" suçunu da işlemiş oluyorlar. Bu suça TCK 203. maddeye göre cezası 6 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülüyor. Bu kişiler kumardan çok para kazandıkları için adli para cezası onlar için caydırıcı olmuyor. Böylece bu işi meslek haline getirenler, sadece piyonlarını değiştirerek bu işi yapmaya devam ediyorlar. Son dönemde Meclis, Kamu Alacaklarına İlişkin Yasa Tasarısıyla, kredi kartı kullanarak internet ortamında kumar oynayanlara, yüzde 20 oranında şans oyunları vergisi getirirken, Milli Piyango İdaresi de bu sitelere yönelik perdeleme çalışması yaparak tehlikenin önüne geçmeye çalışıyor. Kumar oynarken yakalanan kişiye Kabahatler Kanunu’na göre 140 TL para cezası veriliyor. Kumarhanelerle ilgili suçlar, Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 135. maddesinde belirtilen ağır suçlardan olmadığı için, bu suçlar soruşturulurken teknik takip yapılamıyor.

CAYDIRICI YASALAR YOK

Kumar oynamak ve oynatmakla ilgili daha caydırıcı düzenlemeler yapılması gerekir. Bu suçla ilgili para cezası, kumar sektöründe dönen parayla karşılaştırıldığında çok komik kalıyor. Ayrıca kumarın sosyal boyutu da çok önemli. Kumar, haberlere yansıdığı gibi, sadece zengin ve belli bir standardın üzerindeki insanlar tarafından oynanmıyor. Kenar mahallelerde ve fakir semtlerde de oynanıyor. Sadece miktar değişiyor ama mantık aynı. Konuyla ilgili yasal düzenleme yapılmadığı için kumar siteleri, çocukların yaygın olarak kullandığı oyun sitelerine de reklam verebiliyor. Oysa ülkemizde, “Turizmi Teşvik Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında 5.6.1997 Tarihli ve 4266 Sayılı Kanun”la casinolar kapatılarak, kumar oynatmak yasaklandı. O dönemde ülke ekonomisine büyük zarar vereceği yolunda eleştirilere maruz kalan bu uygulama aynı zamanda ‘ailenin korunması’ ve ‘karaparayla mücadele’ için de kaçınılmaz bir zorunluluk gereği çıkartıldı. Oysa bugün kumar oynamak ve oynatmak yasak olduğu halde, internette sınır tanımaz bir şekilde ağlarını ören ‘sanal kumar’ bırakın yetişkinleri çocukları bile ağlarına düşürebiliyor.

DÜNYANIN GÖZÜ ÜZERİMİZDE

Türkiye`de talih oyunları sektörü, Financial Times gazetesinin dikkatini çekti. İngiliz gazetesi, başkent Ankara`nın her sokak köşesinde piyango biletleri, büfelerde de sigara ve çikolatanın yanında spor toto kuponlarının satıldığını belirttiği analizinde, "Katı Müslümanlar için yasak olsa da laik Türkiye`de kumar oynamak utanç verici değildir" yorumunu yaptı. Gazete, devletin izinsiz bahis ve kumar sitelerine karşı girişimlerinin, daha çok küçük satıcıları ve onların devlet kasaları için yarattığı milyarlarca tutarında geliri korumayı amaçladığını öne sürüyor. Türkiye`de her türlü talih oyunu, teorik olarak devletçe kontrol ediliyor.

SADECE AT YARIŞI 30 BİN KİŞİ İSTİHDAM EDİYOR

Türkiye Jokey Kulübü, 1953 yılından beri bu alanlardaki faaliyetlerini sürdürüyor. Bahislerden elde edilen gelirin bir kısmı devlete; kalan kısmı ise, yarış ikramiyelerine ve yarışçılık tesislerine ayrılıyor. Bu bağlamda Türkiye’de şu anda 8 tane hipodrom bulunuyor. Türkiye’ye ithal edilen aygırlar, özel sektörde yetiştiricilik faaliyetlerinde bulunanlara hizmet veriyor. Türk atçılık sektörü; TJK’nın profesyonel kadrolu elemanları, seyisler, at sahipleri, jokeyler, bayiler ve çiftliklerin bulunduğu 30 bin kişilik bir istihdam sahasını içinde barındırıyor.

VE ŞANS OYUNLARI ŞANS GETİRMEDİ... İŞTE PİŞMAN OLANLAR:

"Milli piyango bileti aldığım için pişmanım"

Edirne`de 11 yıl önce Milli Piyango`dan büyük ikramiyeyi kazanan Ayhan Yalçınkaya zengin olduktan sonra bıraktığı memurluğuna dönmeye çalışıyor. Parayı bulunca hayatının değiştiğini belirten Ayhan Yalçınkaya huzurunun bozulduğunu, kötü günler geçirdiğini ve Milli Piyango bileti aldığı için pişman olduğunu söylüyor.

Milli Piyango talihlisi donarak öldü

Denizli`nin Sarayköy ilçesine bağlı Tırkaz köyünde 40 yıl önce Milli Piyango biletine büyük ikramiye çıkan Mehmet Sarıoğlu, yaşadığı baraka tipi evde donarak öldü.

Marangozluktan para babalığına

Denizli`nin Çivril ilçesinde marangoz olarak geçimini sağlayan Osman Kaplan çeklerini ödeyemediği için hapse girmiş ve 1999 yılında hapisten çıktıktan 2 gün sonra sayısal lotodan 340 milyar lira kazanmış. İki çocuk babası Kaplan`ın ilk işi eşinden boşanmak olmuş. Ardından İzmir`de Pınar Şirin adlı şarkıcıyla 20 milyar lira harcayıp Hilton`da nişan yapmış ve 6 ay sonra ayrılmış. Hızlı yaşayan Kaplan`ın parası kısa sürede tükenmiş.

"Talih bize huzur değil felaket getirdi"

Milli Piyango`nun 1990 yılbaşı çekilişinde 1 milyar 250 milyon lira kazanan Adanalı Cem Postacı paranın kendisine aradığı huzuru vermediğini söyledi. 1996`da oğlunu trafik kazasında kaybeden Postacı "Talih kuşu bize huzur değil felaket getirdi" diyor.

"Eşime kalmasın diye hepsini harcadım"

53 yaşındaki Mustafa Savgan`ın macerası ise çiçekçi bir kadının kendisine 2 lira harçlık vermesiyle başlıyor. Bu parayla piyango bileti alan Savgan 1978 yılında 10 bin lira ikramiye kazandı. Savgan eşinden ayrılmak istedi ama ayrılamadı. "Paralar eşime kalmasın diye harcamaya başladım.150 memurun maaşını 2 ayda yiyordum. Lokantalarda ödediğim hesabın 5-6 katını bahşiş olarak bırakıyordum. Sonunda paraları tükettim.”

Kızı evi terk etmiş

1984 yılında aldığı bilete 7 milyon lira isabet eden Orhan Ulusoy`un huzur içindeki hayatı ancak 3 sene sürebilmiş. İşleri ters gittiği için kızı evi terk etmiş. Oto yedek parça dükkânı bulunan ve minibüsçülükle uğraşan Ulusoy paranın eline geçmesiyle kendisinden para isteyenlerin sayısının da arttığını belirtti. Ulusoy "Hiç rahat bir yaşantım olmadı; bir arkadaşım `bu para sana felaket getirir` demişti, dediği çıktı.

"70 milyonun âhı var"

Evli ve 3 çocuk babası olan Nusrettin Çınar`a da Turhal`da Milli Piyango`dan 6 milyar lira çıktı. Önce yurt dışına giden Çınar, otobüs alarak Turhal`a şehirlerarası otobüs şirketi kurdu. İşleri iyi gitmeyen Çınar 1995 yılında iflas etti.

"Para beni perişan etti"

Ali Atıcı çay ocağı işletirken 2004`te sayısal lotodan 543 bin YTL kazanır. Parayı aldıktan sonra memleketi Erzincan`a yerleşen Atıcı boşandığı eşi ve çocuklarını İsviçre`ye gönderir ve ikinci evliliğini yapar ancak ondan da ayrılmaya karar verir. Atıcı Doğu Beyazıd`a gidip 14 yaşındaki A.K.`yi başlık parasını verip evine götürür. Gelişen olaylar zincirinde A.K. babası Arif K.`ya teslim edilir. Ali Atıcı`nın pişmanlık dolu sözleri ise şöyle: "Hayal edemeyeceğim kadar zengin oldum ama hayatım da alt üst oldu. Huzurum kaçtı. Geceleri gözüme uyku girmez oldu. Lotodan çıkan para beni perişan etti."

KUMAR HASTASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Uzmanlara göre haftada 60 saat internetin başında kalan birisi, aslında bağımlı olmaya doğru yol almış demektir. Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr.Kadir Türkcan’a göre şu 10 kriterden beşini taşıyan birisi kumar bağımlısı olarak değerlendiriliyor.

• Kumar oynama eylemi için aşırı kafa yorar.
• Giderek artan miktarlarda kumar oynar.
• Kumar oynamamak için karar verir ancak kumar mekânlarından kurtulmayı başaramaz.
• Kumar oynamayı azalttığında ve bıraktığında huzursuzluk duyar.
• Sorunlarından kaçmak için kumar oynar.
• Kaybettiğinde ertesi gün kazanmak için tekrar oynar.
• Kaybettiğini kovalar.
• Kumar oynadığını saklamak için çevresine yalan söyler. Kumara gerekli parayı bulmak için sahtekarlık, hırsızlık yapar.
• Kumar yüzünden işinde, eğitiminde ve mesleğinde başarısızlığa uğrar.
• Yaşadığı parasızlıktan kurtulmak için para sağlamak üzere başkalarından güven bekler.

GENÇ'ın Yazısı.