Kamil Özgüven

E-görgü kurallarına kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu kez MSN ve genel olarak forumlardaki nezaket kurallarını inceleyeceğiz. Maksat: “MSN görgüsüzü!” demesinler adama :)

Başlarken: MSN`e eklediğiniz kişi ile daha önceden tanışmıyorsanız; öncelikle kendisine adresini nereden bulduğunuzu ve neden onunla konuşmak istediğinizi belirtip, kendinizi kibarca tanıtın ve eğer karşınızdaki için de uygunsa görüşmek istediğinizi bildirin. Hemen isim, yaş, memleket muhabbetine girmeye çalışmak yanlıştır. İlk etapta havadan sudan konuşmak, konuşma ilerledikten sonra isim öğrenmeye çalışmak daha doğru bir yaklaşım olur.

Contact listinizdeki kişinin, oturum açtıktan sonra “Kim var kim yok?” diye bir bakınmasına izin verin. Sağdaki “xxx oturum açtı” yazısını görür görmez atlamayın, bir nefes aldırın!

Ayrıca birilerine mesaj göndermek için sürekli girip çıkmak, diğerlerini rahatsız edebileceği için uygun bir davranış değildir.

Yazışma/Konuşma: MSN sık rastlanılan bazı farklı yazışma/konuşma şekilleri vardır. Kısaca özetleyecek olursak:

- Sadece küçük harflerle konuşmak: Daha az resmi olup, daha çok günlük konuşmaya yöneliktir.

- Normal cümle düzenini kullanmak: Daha çok yeni tanıştığınız kişilerle konuşurken ya da normalde siz diye hitap ettiğiniz kişilere yönelik ses tonunu kullanmak gibidir.

- Büyük harflerle konuşmak: Yüksek sesle konuşmaya tekabül eder. İnternette pek şık bir davranış olarak nitelendirilmez.

- Büyük küçük karışık yazmak: Konuşurken bir hecede bağırıp bir heceyi sessiz söylemeye benzer. Karşıdakini yorar ve rahatsız eder. Mümkün mertebe kaçınmaya bakın.

Enter Kullanımı: Yazarken entera basma aralıklarını iyi ayarlayın. Her kelimeden sonra entera basıp yollamak hiç hoş bir hareket olmadığı gibi çok uzun bir metni dakikalarca yazıp, bir anda göndermek de karşıdaki insanı beklemekten yoracak, zaman kaybında da yol açacaktır. Uzunca bir meseleyi anlatmaya çalışıyorsanız parça parça yollayın. Böylece; siz diğer kısımları yazarken karşıdaki de mesajın bir kısmını okumuş olur. Böylece her iki taraf için de gereksiz zaman kaybı yaşanmaz. 

Cevap Yazarken: Bir şey yazmaya başlayıp vazgeçmeyin. Karşıdaki kişi takip ediyorsa. "xxx ileti yazıyor" yazısının görünüp yok olmasını hoş karşılamaz, "Amaan boşver! Vazgeçtim, değmez..." gibi bir tavır takındığınızı düşünecektir. Başladıysanız sonunu getirin bir şekilde.

Nudge ve Winkler (Titreşim ve Göz Kırpmaları): Nudge ve winkler, karşı taraf için çok ama çok rahatsız edicidirler. Birini titreştirmeden önce, bunun gerçek hayattaki karşılığının; birisini omuzlarından sıkıca tutup iyice sallamak gibi bir şey olduğunu hatırlayın. Dolayısıyla nudge ve winkleri sadece ve sadece; çok ama çok gerekmesi durumunda kullanın. Hele arka arkaya hiç kullanmayın.

Nick: Orasından burasından “smiley”ler çıkan ya da oryantal biçimde şekillenmiş nickler, harf yerine muhtelif sembollerin kullanıldığı nickler; gözü yorduğu, anlaşılmaz olduğu ve genelde çocuklar tarafından tercih edildiği için pek de makbul sayılmazlar.

Ayrıca nickinizi sürekli değiştirmeniz de; MSN listelerinde "Bu kimdi ya?" sorununu oluşturacağından, en mantıklısı belirli bir nicki uzun süre kullanmanız ya da eğer çok gerekiyorsa nickinizin sadece belirli kısımlarını değiştirmenizdir. 

Smiley Kullanımı: Smileyler duyguların iletimi için kullanılan işaretlerdir. Kullanımı bir ölçüye kadar güzel ve gerekli olan smileyler ve özel emotionlar; her harfe atanarak, okunmayı imkansız kılacak şekilde ve arka arkaya herhangi bir bağlamdan uzak olarak gönderilmemelidir.

Özel İfade Atama: Gerekli gereksiz her şeye özel ifade atamayın. Hiyeroglif benzeri, anlaşılmaz, okunmaz bir hal alan yazılarınız, zannettiğinizin aksine karşınızdakinin hoşuna gitmekten ziyade canını sıkar. 

Webcam ve Sesli İletişim İstemleri: Görüntülü ve sesli iletişim istemi, karşı tarafa sorulmadan gönderilmemelidir. Ayrıca webcamini açmak istemeyen kullanıcıyı zorlamayın. Belki de cidden pijamalarıyla, saç baş dağınık oturuyor ve öyle görünmek istemiyordur.

Durum Ayarınız: Dışarıda, meşgul gibi durumlara dikkat edilmelidir. Karşıdaki eğer konuşmak isterse kendisi size mesaj atacaktır zaten. Meşgul görünen birini acil olmayan bir durum için ya da geyik muhabbeti vb. durumlar için rahatsız etmek doğru değildir. Ayrıca bazı insanların MSN`i ve diğer anında mesajlaşma yazılımlarını cep telefonu gibi kullandığını da unutmayın.

Contact List: Contact listinizden birini silmek istiyorsanız veda edin ve sonra silin. İnsanların büyük çoğunluğu contact listlerindeki isimleri haber bile vermeden silerken, siz nezaket icabı silmediğiniz için bir süre listenizde gereksiz bir yoğunluk ve abuk sabuk yer işgaline neden olacaktır bu durum. 

HABER GRUBU VE FORUM KURALLARI

* Her sosyal ortamda olduğu gibi sanal dahi olsa yine de bir sosyal ortam olan forumlarda da kesinlikle genel ahlak kurallarına aykırı, kişileri/kurumları küçük düşürücü, hakaret niteliğinde sözler kullanmamaya dikkat edin.

* Başlıklarınızda açıklayıcı olun. Hiçbir açıklayıcılığı olmayan "yardım edin", "lütfen dikkat", "acil" ve benzeri başlıklar kullanmayın.

* Okunabilirliği ve forumun işlevselliğini zorlaştırabilecek, görüntü kirliliğine neden olabilecek her türlü yazı stilinin-renginin, grafiğin, mesaj biçimlendirmesinin kullanımından kaçının.

* Aynı mesajı bir defadan fazla göndermeyin.

* İçeriksiz, gereksiz veya açılan başlıkla ilgisiz mesajlar göndermeyin.

* Bu iş için özel olarak oluşturulmuş haber grupları ya da forumlar haricinde web sitenizin vb. reklamını yapmanız pek hoş karşılanmaz.

* Tamamı büyük harflerden oluşan konu başlıkları kullanmayın.

* Başkalarına ait adres, telefon numarası, hesap bilgileri gibi kişisel bilgileri bu tip forum ya da haber gruplarında paylaşmaktan kaçının. 

TELEFONLA KONUŞMA

Aslında telefonla konuşmanın yüz yüze konuşmaktan öyle çok büyük bir farkı yok. Ancak araya elektronik bir alet olan telefon makinesinin girmesi nedeniyle, telefonla konuşma kurallarını da “E-Görgü” başlığı altında irdelemek uygun olsa gerek. 

- Telefonunuzu en çok dört kere çaldırın ve gülümseyen bir sesle açın.

- Arayan sizseniz, öncelikle kendinizi tanıtın. Karşınızdakinin durumunun, konuşmak için uygun olup olmadığını öğrenin.(Kişiler birbirlerini seslerinden hemen tanıyorlarsa kendilerini tanıtmaya gerek yoktur.)

- Telefon eden kendisini tanıt¬mamışsa kim olduğunu kibarca öğrenin.

- İyi bir sebep olmadıkça karşı tarafın sözünü kesmeyin.

- Bilhassa arayan karşı tarafsa gereksiz sözlerle konuşmayı uzatmamaya özen gösterin. Karşı taraf nezaket icabı bunu size söyleyemese de zamanının ve parasının boşa akmasına sebep olabilirsiniz.

- Konuşma tamamlandıktan sonra iyi dileklerinizi sunarak telefonu kapatın. İyi akşamlar, kolay gelsin vb.

- Telefon hattının diğer ucundaki kişi ve yanınızdakilerle aynı anda konuşmamaya özen gösterin.

- Direkt telefon alıcısına doğru öksürmeyin, hapşırmayın, burnunuzu silmeyin. Özür dileyip başınızı çevirerek, bu ihtiyacınızı gidermeniz en doğru davranış olacaktır.

- Cep telefonlarının kapatılması istenen yerlerde bu uyarıya mutlaka uyun. 

GENÇ'ın Yazısı.