Sri Lankalı Müslümanlar için bir zamanlar Hilafet’in başkenti olan İstanbul öyle önemliymiş ki eğer bir Müslüman ömrü hayatında bir kez bile İstanbul’u gördüyse İstanbul’dan döndükten sonra ona “efendi” lakabı veriliyormuş.

Sri Lanka’nın başkenti Colombo’ya 15 Temmuz şehidimiz Halil Kantarcı’nın yetimhane hayalini gerçekleştirmek için gelmiştik. Halil şehadetinden önce arkadaşlarına bir yetimhane yaptırmayı hayal ettiğini söylemişti. Biz de Halil’in bu güzel hayaline ortak olmak için Sadakataşı Derneği’nden güzel bir yetimhane projesi almış, dernek de kısa zamanda yetimhanenin inşaatını tamamlayıp açılış için hazır olduğu müjdesini vermişti. İçimde bir şehidin hayalini gerçekleştirmenin mutluluk ve huzuru vardı. Yetimhane Watadeniya-Velamboda bölgesine inşa edilecekti. Ben de yetimhane açılana kadar bol bol Sri Lankalı Müslümanlarla ilgili bilgi toplamak istiyordum. Elde ettiğim bilgileri not defterime yazıyor, Sri Lankalı Müslümanlarla ilgili zihnimde belli bir bakış açısı oluşmasını hedefliyordum. Şimdi Sri Lankalı Müslümanlarla ilgili aldığım notları sizlerle paylaşmaya devam edeyim:

Tebliğciler, Nakşiler ve Cemaat-i İslami

Sri Lanka’da Müslümanlar dinlerini yaşama konusunda genel olarak pek fazla sorunla karşılaşmıyorlar. Kurban ve Ramazan bayramının dışında Peygamberimizin (s.a.v.) doğum gününde tüm ülkede genel tatil ilan ediliyor. Müslüman nüfusun olduğu tüm Asya ülkelerinde olduğu gibi Sri Lanka’da da en güçlü İslami yapı Tebliğ Cemaati… Sri Lanka’nın her yerinde; şehirlerde, köylerde, dağlarda insanlara İslam’ı anlatan Tebliğ Cemaati’nden birilerine rastlayabilirsiniz. Nakşilik ve Kadirilik başta olmak üzere tasavvufi cemaatlerin de yaygın olduğu ülkede en örgütlü İslami grup ise ilk defa rahmetli Mevdudi tarafından Pakistan’da kurulan Cemaat-i İslami’nin Sri Lanka kolu… Ülke geneline açtığı okullar, kültür merkezleri ve lokallerle etkin bir çalışma yürüten Cemaat-i İslami’nin Sri Lanka kolunun dışında bin kadar âlimin bir araya gelmesiyle kurulan “Ehli Sünnet Alimleri Cemiyeti” de Sri Lanka’da İslam’ın yayılması için etkili çalışmalar yapıyor.

Sri Lanka Müslüman Kongresi

Sri Lankalı Müslümanlar siyasi alanda da söz sahibi olmak için yoğun bir çaba içindeler. Müslümanlar siyasi çalışmalara ilk olarak Müslümanların Birliği isimli bir platform oluşturarak başlamışlar. Daha sonra bu platformu lağvedip 60 kadar grup, dernek ve vakfın temsilcisinin bulunduğu Sri Lanka Müslüman Kongresi’ni kurmuşlar. Siyasi alanda yapılan çalışmalar üst üste başarıların elde edilmesinin önünü de açmış. Bugün ülke meclisinde milletvekilleri aracılığıyla temsil edilen Müslümanlar ayrıca bir de bakana sahipler. Sri Lanka Müslüman Kongresi dışında geçtiğimiz yıllarda Müslüman Kongresi isimli bir parti kuran Müslüman siyasetçiler öncelikli olarak İslami kültürün korunmasını, Müslümanların eğitim alanında ilerlemesini ve davet çalışmalarının ülke içinde daha etkili hale gelmesini hedefliyorlar.

Gemiye El Sürüp Halife’ye Biat

Âlem-i İslam’ın her köşesinde olduğu gibi Sri Lanka’da da Müslümanlar Osmanlı’yı hayırla yâd ediyor, Türkiye’ye büyük sevgi besliyorlar. Sri Lankalı Müslümanlar için Hilafet’in başkenti olan İstanbul bir zamanlar öyle önemliymiş ki eğer bir Müslüman ömrü hayatında bir kez bile İstanbul’u gördüyse İstanbul’dan döndükten sonra ona “efendi” lakabı veriliyormuş. Bizde nasıl hacca giden kişi ömrünün sonuna kadar “hacı” lakabıyla çağrılırsa İstanbul’u gören Sri Lankalı bir Müslümana da isminin başına getirilen “Efendi” lakabıyla hitap ediliyormuş. Yine bir zamanlar eğer payitahttan Sri Lanka sahillerine bir gemi gelirse Müslümanlar dağlardan, köylerden sahile iner; gemiye ellerini koyarak İstanbul’daki Halife’ye olan biatlarını tazelerlermiş. Bu önemli bilgileri kaleme alırken bir taraftan gözyaşlarımı silmeye çalışıyor diğer taraftan da ne şanlı bir tarihe sahip olduğumuzu tüm iliklerime kadar hissediyorum.

15 Temmuz Gecesi ve Sri Lankalı Müslümanlar

Osmanlı ile Sri Lanka arasındaki ilişkiler tabi ki sadece bunlardan ibaret değil. Eğer tarihi vesikalar incelenir ve bu incelemeler Sri Lankalı Müslüman tarihçilerle uzun uzun yapılan sohbetlerle beslenirse eminim ki ortaya altın değerinde bilgiler çıkacaktır. Sri Lanka’da bize ev sahipliği yapan Serendip Yardımlaşma Derneği Başkanı Muhammed Refik sohbetimiz esnasında bize 15 Temmuz gecesi Sri Lanka’da neler yaşandığını, Sri Lankalı Müslümanların o gece neler hissettiklerini anlatmaya başladı. 15 Temmuz gecesi darbe haberi Sri Lanka’ya ulaşınca ülkedeki Müslümanlar evlerinden çıkıp camilere koşmuşlar. Camilerde Türkiye için dualar edilmiş, gözyaşları dökülmüş. Güzel insan Muhammed Refik “15 Temmuz gecesi Türkiye’ye çok dua ettik. Türkiye tüm ümmetin umududur, siz Müslümanların hamisisiniz” derken ben de bir kez daha Türkiye’nin sadece bir toprak parçasından ibaret olmadığını; bir misyonunun, anlamının olduğunu düşünüyordum.

Adem Özköse'ın Yazısı.