Türk Dil Kurumu Güncel Sözlüğü’nde sabır kelimesinin iki anlamda ele alındığını görüyoruz. Birincil anlam acı, yoksulluk, haksızlıklar karşısında ses çıkarmadan bekleme erdemidir. İkincil anlam ise geçici bir durum için ya da gerçekleşmesi beklenen bir olay için telaşa kapılmadan bekleme.

Sabreden Derviş

Dervişliğin özü nefis tezkiyesi, bunun yolu da sabretmekten geçiyor. ”Sabreden derviş muradına ermiş” sözü bunu özetliyor. Kötü alışkanlıklardan, nefse hoş gelen şeylerden, dünyevi isteklerden, gafletten kurtulmanın yolu da sabırdan geçiyor. 

Sabr-ı Cemil

Güzel bir sabır anlamına gelen sabr-ı cemil ifadesini genelde bir yakınımızı kaybettiğimizde birbirimize dileriz. Buradaki kasıt ağıt yakmadan bağırıp çağırmadan Allah’tan gelip Allah’a döneceğimizin bilincinde isyan ifadelerine düşmeden sabretmektir. (Allah’u Teâlâ buyurdu ki: “Kimin, bedenine, evladına veya malına bir musibet gelir de o da sabr-ı cemil gösterirse güzel sabrederse, Kıyamette ona hesap sormaya haya ederim.” Hakim)

Hasbinallah ve Nimel Vekil

Sabredilmesi gerektiğini en iyi anlatan sözlerden birisi Hasbinallah ve Nimel Vekil duasıdır. Bu dua Hz. İbrahim’in ateşe atılmadan önceki duası ve Peygamberimizin (s.a.v.) Bedir’e giderken sahabeyle birlikte ağızlarından dökülen duadır. Anlamı: “Allah bize yeter, o ne güzel vekildir.”

Sabır Taşı

Afganistanlı yazar Atıq Rahimi’nin Afganistan’da yatalak bir koca ile evde hapis hayatı yaşayan eşinin diyalogları üzerinden, o coğrafyanın tüm sorunlarına içten gerçekçi bir dille şahit oluyorsunuz. Kitap birçok ödüle layık görmüş. Elbette bunun en büyük sebebi oryantalist ve İslam karşıtı bakışlara malzeme sunduğu içindir. Ancak bu durum eseri okumamak için bir gerekçe olmamalı. Bu konuların görmezden gelinmemesi gerekiyor. Kitabın filmi de çekilmiş ancak ben henüz izlemedim. 

Hz Eyüb’ün Sabrı kimde var?

Kur’an-ı Kerim’de sabrıyla övülmüş bir peygamberdir Hz. Eyüp. Şeytan ona malını kaybetmesiyle, ailesini kaybetmesiyle, sağlığını kaybetmesiyle musallat olmuştur. O bunlara sabır göstermiş, Rabbine sığınmış, Rabbimiz de onu övmüştür. Sad Suresi 44. ayette “Biz Eyüb’ü sabredici bulduk o ne güzel kuldu daima Allah’a yönelir ona sığınırdı” diye geçmektedir.

Umudunu Kaybetme

Sabır, içinde umut taşır. Bunu en iyi anlatan filmlerden biri, Umudunu Kaybetme’dir. Will Smith’in başrolde oynadığı filmde, Chris Gardner’ın biyografisi anlatılır. Maddi kayıplarından dolayı eşi tarafından terk edilen Chris’in sabır gösterip yeni sektörler denemesi ve kendini toparlayarak, oğlunu da hem sabrının hem umudunun bir parçası yapması filmde dramatik bir şekilde anlatılır.

Sabrın Sonu Selamet

”Sabrın sonu selamet

Sabır hayra alamet

Bela sana Kahretsin

Sen belaya selam et

Felah mı onda felah

Silah mı onda silah

Sen de kim oluyorsun

Asıl sabreden Allah…” şeklinde enfes mısralarla akan bir Necip Fazıl Kısakürek şiiri…

Sami Yaylalı'ın Yazısı.