Genç Haber Merkezi

İnsanın yaşam tarzı, tabiatı ve yaşadığı dünya değiştikçe meslek grupları da farklılık göstermiştir. Coğrafyaların getirdiği farklılıklara dayanarak meslekler ve istihdam oranları da farklılık göstermekteydi. Ancak günümüzde teknolojinin durmaksızın gelişmesiyle beraber oluşmaya başlayan tek tip insan profili ile meslek grupları da dijitalleşmeye ve ortaklaşmaya başladı. Bu araştırmada geçmişte işlemiş olup günümüzde terk edilmiş veyahut unutulmaya yüz tutmuş meslekleri ve geleceğin öngörülebilir mesleklerini ele alacağım.

Geçmişteki Meslekler

Arzuhalci: Arapça kökenli "arz-ı hal"den türeyen arzuhalcilik, ücret karşılığında mektup, dilekçe yazma sorumluluğudur. Arzuhalciler aynı zamanda ücret aldığı kişinin resmi dairelerdeki işlerini de takip ederdi. 1762 yılında padişah fermanı ile resmi olarak işlenen meslek 1865`te çıkan bir başka ferman ile gayriresmi bir hale getirilse de uygulamada devam etti. 2004 yılında çıkan bir yasa ile bir vatandaşın resmi işlemlerini yalnızca avukatın temsil edebileceği kararı geldi ve arzuhalcilik sona erdi.

Rençber: Sözlük anlamı "eziyet çeken" anlamına gelen rençber, günümüzde "çiftçi" olarak nitelense de farklı bir uğraştır. Rençberler, -daha çok ırgat gibi- kazma, amelelik, tarım gibi ağır işleri yaparlardı. 20.yüzylın sonlarına doğru rençberlik farklı meslek gruplarına bölünmüş ve ismi ortadan kalkmıştır.

Zerzevatçı: "Zerzevat" kelimesi ``sebze`` anlamına gelmektedir. Zerzevatçılar; fındık, fıstık, keçi boynuzu, dut kurusu vb. şeyler satarlardı. Eğer paranız yok ise değiş-tokuş karşılığı yine alırdınız. Zamanla bu tip seyyar mesleklerin yerini yerleşik dükkanlarda manavlar ve süpermarketler alınca zerzevatçılık son buldu.

Çerçi: Köy, mahalle, pazar gibi yerlerde dolaşarak tuhafiye eşyası satan kimse. "Çerçi" kelimesi Moğolcada "kırıntı" anlamına gelmektedir. Zamanla avmler ve marketler yaygınlaştıkça ve pazar kültürü toplumda azaldıkça çerçiler de mesleğini işletemez hale geldi.

Taş İşçileri: Türklerin yerleşik hayata geçtiği zaman diliminden itibaren daima bulunmuş bir meslek olan taş işçileri, oymacıları aynı zamanda üstün hünerlerinden dolayı sanatkar olarak da görülürlerdi. Ne yazık ki zamanla -20.yy.- estetik kaygının kaybolması ve taşa verilen önemin kaybolmasıyla bu meslek de geride kaldı.

Cellat: Eski devletlerde infazı gerçekleştiren kişilerin unvanıdır. Osmanlı`da cellatlar, sağır ve dilsizdiler. "Cellat" kelimesi Arapça`da "kırbaçla vurmak" anlamına gelen "celd" kökünden türemiştir. Yerli ve yabancı birçok seyehatnamede yüzlerine maske taktıkları yazılmıştır. İnsanlığın var olduğu her dönemde cellatlar olmuştur.

Nalbant: Nalbantlar, atların ayaklarına arazi şartlarına karşı korumak amacıyla nal takan veya yıpranan nalı değiştiren kişidir. At ile seyahat etmenin son bulmasıyla beraber coğrafyamızın en eski mesleklerinden biri olan nalbantlık da işlenmemeye başlamıştır. Günümüzde bu mesleğin yerini oto lastikçiler almıştır.

Kalaycı: Kullanılan bakır eşyaların zamanla tabaka tutan kısmını arındırıp kullanılabilir hale getiren meslek sahipleridir. 1960`lı yıllara kadar çok yaygın olan kalaycılık aynı zamanda kültürümüzün de önemli bir yapı taşı olarak görülmekteydi. Ancak zamanla bakırın yerini çelik ve seramiğin almasıyla beraber kalaycılık usta yetiştiremez bir hale geldi.

Gelecekteki Meslekler

Dijital Rehabilitasyon Danışmanı: Gereksiz uyarıcı bilgiler, insan havsalasına verdiği zarar ile daima olumsuz karşılanmıştır. Nitekim eski İslam alimleri dini görüşün yanı sıra zihnin sadeliğini de korumak için `nazar ber kademi` uygulamışlardır. Teknolojinin hayatımıza yerleşmesiyle beraber gün içinde çokça gereksiz uyarıcıya maruz kalmaktayız. Gittikçe artan dijitalleşmeyle beraber bu mesleğin gelecekte sıklıkla yer alması olasıdır.

Yazılım Geliştirici: Bilgisayarlar, robotlar, mobil cihazların gelişim göstermesiyle yazılım mühendisliği öne çıkmaktadır. Teknolojinin gelişimini ve hızını günden güne artırmasıyla beraber -özellikle 2020 sonrasında- yazılım geliştiriciler çok daha etkinlik gösterecektir.

Bilgi Güvenliği Analisti: Bilgisayarlar üzerine veri girişi günümüzde hayatın her noktasına yerleşmiştir ve veri çalma yahut internet terörü sebebiyle özellikle resmi sitelere sıkça siber saldırı yapılmaktadır. Bilgi güvenliği üzerine günümüzde üniversitelerde `siber güvenlik` bölümlerinde eğitim alınabilmektedir.

Blockhain Geliştirici: Günümüzde "bitcoin" adlı kripto para birimini duymayan kalmamıştır. Birçok uzman bu teknolojinin -tıpkı internet gibi- dünyayı değiştireceğine inanıyor. Bu sebepten blockhain teknolojisini nasıl geliştireceğini bilen profesyoneller gelecekte daha çok talep görecektir.

Kentsel Tarım Uzmanı: 2050 yılına ulaşırken şehirli insan sayısının beş milyarın üzerine çıkması beklenmektedir. İnsan sayısının artmasıyla beraber şehirlerin yayılımı da artacaktır. Bundan mütevellit şehirlerde, kendi yiyeceklerini üretebilmek için tarım başlayacaktır. Bu da kentsel tarım uzmanlarına ihtiyacın artacağını göstermektedir.

Sanal Gerçeklik Tasarımcısı: İnsanların, dünyadaki acılara ve zulümlere tamamen yüz çevirmesi, kafalarını iyice kuma gömmelerinin ilk adımı olan `sanal gerçeklik` günümüzde iyice gelişmiş durumda. Mühendislerin yanında bu iş için tasarımcılara da ihtiyaç duyulmaktadır ve sanal gerçeklik tasarımcıları, gelecek etkin olacak kişilerdir.

Biyomedikal Mühendis: Organ nakli için bekleme yakın zamanda geçmişte kalacak çünkü laboratuvarlarda araştırmacılar hücrelerden eş organlar oluşturmaya başladılar bile. Bu kişiler biyolojik implantlar, yapay organlar gibi çalışmalarda ilerlemeye başladılar bile.

Kişisel Marka Danışmanı: Dünyada marka algısı şirket bazından kişiye doğru dönmektedir.Artık isimlerin de markalaşmaya devam etmesi ile kişisel marka danışmanları sistem içerisinde yerini alacaktır.

Modern toplumda değişime uyum sağlayan kimseler ve kitleler daima varlık göstermiştir. Ancak bu uyumu sağlarken veya öncülük ederken hangi taşları yerinden oynatmamamız gerektiğini iyi bilmeliyiz. İnsanlar her dönemde değişen dünya ile farklılaşmıştır ve bu dönüşüm, insan varlığını sürdürdükçe devam edecektir.

GENÇ'ın Yazısı.