Gönüllünün Kıymeti Ne Kadar?
Alaadin Serhan Yaman
İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi ile Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin ortak yürüttüğü Türkiye’de Gönüllülük Araştırması’nın sonuçları geçtiğimiz ay kamuoyu ile paylaşıldı.
Farklı sivil toplum kuruluşlarında gönüllü olarak faaliyetlere destek veren 1016 kişi ile internet ortamında yapılan anket çalışması ve 20 STK’nın gönüllü yöneticisi ile yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlar araştırmaya dayanak teşkil ediyor. Gönüllü profilleri, gönüllülerin çalışma alanları, süreleri ve düzenleri, gerçekleştirilen faaliyetlerin gönüllülere faydası ve gönüllülerin motivasyon kaynaklarının irdelendiği çalışmada, gönüllülerin sosyal güvenceleri, hakları ve sorunlarının yer aldığı kısımlar dikkat çekici.
Araştırma kapsamında görüşülen gönüllülerin %9’u herhangi bir sosyal güvenceye sahip değilken %91’inin bir sosyal güvencesi bulunuyor. Çalıştığı STK’dan sosyal güvenceye sahip olanların oranıysa %9. Ayrıca gönüllülerin %20’si gönüllülük yaparken psikolojik rahatsızlıklar yaşadıklarını ifade ediyor. “Meslek hastalığı” yaşayanların ve herhangi bir iş kazası geçirenlerin oranı da %4. Bununla beraber gönüllülerin %13’ü şu anda yaptıkları gönüllülük faaliyetinin iş kazası ya da meslek hastalığı riski taşıdığını söylüyor. Her ne kadar bu veriler STK’ların gönüllü yönetimiyle ilgili ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu gösterse de ne yazık ki mevzuatımızda bu meseleyle ilgili makul çözüm yolları bulunmuyor.
Gönüllülerin çalışma koşulları ve imkanlarının iyileştirilmesi de yine üstünde durulması; STK’ların politika oluşturması gereken meselelerden biri. Bununla ilgili şu istatistikler de önemli. Gönüllülerin yaptıkları ulaşım, yiyecek ve iletişim masraflarını kendileri karşılayanların oranı %67. Gönüllülerin dörtte üçü işe başlamadan yapacakları işle ilgili bir oryantasyon/tanıtım eğitimi alırken, yapacağı işle ilgili bir protokol/sözleşmeye sahip olanların oranı sadece %18. Ayrıca işe başlamadan önce sağlık taramasından geçenlerin oranıysa sadece %3.
GENÇ'ın Yazısı.