Hatırlarsanız dergimizin Kasım 2018 sayısındaki yazımızda “Uzay Madenciliği Başladı” demiştik. O zaman attığımız başlık size gelecekten fırlamış gibi gelse de biz sözümüzde ciddiydik. İlgili yazımızda belirttiğimiz uzay görevlerinin bir kısmı geçtiğimiz aylarda tamamlandı bile. Japonlar, Güneş Sistemi’nin oluşumuyla ilgili ipuçlarını barındıran Ryugu asteroitini keşfetmek ve ondan toprak örneği getirmek için 2014’te Hayabusa-2 uzay aracını uzaya fırlatmıştı.

Haziran 2018’de Ryugu’ya ulaşan uzay aracı, beraberindeki MINEVRA ve MASCOT adında iki uzay aracını asteroitin yüzeyine indirmeyi başarmıştı. Ryugu’nun daha derinlerinden örnek toplamak için asteroiti bombaladıktan sonra yüzeyine inip örnekleri alan Hayabusa-2 uzay aracı eve dönüş yoluna geçmişti. Geçtiğimiz Aralık ayında ise Hayabusa-2’nin toprak örneklerini taşıyan kapsülü başarılı bir şekilde Avustralya çöllerine indi. Bu uzay görevi inanılmaz bir uzay madenciliği örneği olarak tarihe geçti. 6 yıl boyunca uzayda 5,3 milyar km yol katederek bize 1 km’den bile küçük bir çapa sahip ufacık bir asteroitten adeta cerrahi bir operasyon titizliğinde örnek getirmeyi başaran Japonlar uzay madenciliği alanında şov yaptılar.

Bununla neredeyse eş zamanlı olarak Çinliler de Ay’dan toprak örneği toplamak için düğmeye bastı ve 23 Kasım 2020’de Chang’e-5 Uzay Aracı’nı uzaya fırlattı. 5 gün sonra Ay’ın yörüngesine giren uzay aracı, yörüngede turuna devam ederken 1 Aralık 2020’de Ay yüzeyine bir modül indirdi. Ay’dan yaklaşık 2 kg toprak örneği alan modül, Çin bayrağıyla Ay yüzeyinden fotoğraf çekmeyi de ihmal etmeyerek 3 Aralık’ta Ay’ın yüzeyinden ayrılıp, yörüngedeki uzay aracıyla kenetlendi ve toprak örneklerini aktardı. Toprak örneklerini alan uzay aracı eve dönüş yoluna geçti ve 16 Aralık 2020’de Moğolistan’a başarılı bir şekilde iniş gerçekleştirdi. Çinliler 23 gün gibi kısa bir süre içerisinde Ay’dan toprak örneği getirerek uzay madenciliği alanında nefes kesen bir operasyona imza atmış oldu. Bu şekilde Sovyetler ve ABD’den sonra Çin, Ay’dan toprak örneği getiren 3. ülke oldu.

Diğer yandan şu anda yaklaşık 300 milyon km ötede Bennu asteroidinin yörüngesinde dolanan NASA’nın OSIRIS-REx Uzay Aracı Mart ayında asteroitten toprak örneği almaya hazırlanıyor. OSIRIS-REx’in de 2023 yılında Dünya’ya dönmesi bekleniyor. Bunun dışında 3 farklı ülkenin uzay aracı ise Mars’a doğru ilerlemeye devam ediyor. Velhasıl baş döndürücü bir hızda ilerleyen uzay görevlerini hep birlikte takip etmeye devam ediyoruz.

Muaz Erdem'ın Yazısı.