Mahmud Selim Şadoğlu
Deepfake kelimesi, yapay sinir ağları kullanılarak oluşturulan yapay zeka dalı olan derin öğrenme (deep learning) ve sahte (fake) kelimelerinden oluşturulmuş bir birleşik kelimedir. Eskiden beri sahte içerik mevcut fakat Deepfake aldatma potansiyeli yüksek görsel ve işitsel içeriği manipüle etmek veya üretmek için kullanılır. Terim olarak anlamı ise orijinal olan fotoğraf veya videoda olan bir kişinin yapay sinir ağları kullanılarak başka kişinin görüntüsü ile yer değiştirildiği bir medya türüdür. Dünyadaki herhangi bir kişi hiç katılmadığı video veya fotoğrafa katılabilir, söylemediği sözler söyleyebilir. Sosyal medyada resimlerdeki ve videolardaki yüz değiştirme uygulamaları veya filtre teknolojisi kullanılmaya çalışıldı fakat hep sorunluydu. İlk kez sorunsuz olarak Deepfake, 2017 yılında bir Reddit kullanıcısından ortaya çıktı. Reddit topluluğu birkaç gönderi paylaştı ve dünyaya hızla yayıldı.
Peki Deepfake nasıl yapılıyor? Deepfake birlikte hareket eden iki ayrı AI (Artifical Intelligence) yani yapay zeka algoritma seti kullanır: İlk algoritma bir video oluşturur. İkincisi videonun gerçek olup olmadığını belirlemeye çalışır. İkinci algoritma videonun sahte olduğunu anlayabiliyorsa, birinci algoritma ikinci algoritmadan ne yapılmaması gerektiğini öğrendikten sonra tekrar dener ve programcılar tarafından aynı görüntüyü elde edene kadar AI algoritması eğitilir ve en sonunda o görüntüyü elde eder. Bir başka yöntemi ise yine aynı şekilde GAN’ı (Generative Adversarial Network) kullanır. İki yapay zeka algoritmasını birbirine karşı koyar ve aynı görüntü elde etmeye çalışır.
Film endüstrisi bu teknolojiyi özel efektler ve animasyonlar için kullandı mesela vefat etmiş olan Paul Walker 2017 yılında ‘’Hızlı ve Öfkeli 7’’ filminde oynatıldı. Bir başka örnek Samuel L.Jackson ve Clark Gregg, Captain Marvel`da yaklaşık 25 yıl dijital olarak yaşlandırıldı. Yapay zekanın film endüstrisinde yoğun bir şekilde yer almasından dolayı makyaj ve kostümlerin yerini yavaşça Deepfake alabilir.
Yakın gelecekte aktörleri başka dillerde seslendirmek için de kullanılabilir. David Beckham`ın yapay zeka sayesinde dokuz dilde sıtma farkındalık mesajını verdiği videoda olduğu gibi. Ancak Deepfake teknolojisi büyük çoğunluğu kötü amaçlar için kullanılıyor. Özellikle film aktörleri ve politikacılar için bir tehdit unsuru, örneğin 2018 yılında eski ABD Başkanı Barack Obama`nın Deepfake hakkında konuştuğu videosudur. Oradaki aslında Barack Obama değildi fakat yüz ve ses aynıydı. Diğer Deepfake`ler dünya çapında seçimleri veya siyasi tartışmaları kışkırtmak için kullanılmıştır: Bir Deepfake videosu Doğu Afrika ülkesi olan Gabon’da askeri darbe girişimine yol açtı. Hindistan`da bir aday, görevdeki kişiyi eleştirmek ve farklı seçim bölgelerine ulaşmak için farklı dillerde Deepfake videolar kullandı. Deepfake siyasi videoları o kadar yaygın ve zarar verici hale geldi ki, California seçim sezonunda bunları yasakladı.
ABD, 2020 seçimlerine hazırlanırken bu konuda ciddi bir endişe duydu. ABD’li milletvekilleri olası teknoloji suistimallere karşı oturum düzenlediler. Aynı şekilde kurumsal şirketlerde Deepfake teknolojisine dayanan çeşitli dolandırıcılıklardan endişe duyuyor. Biyometrik firma iProov tarafından yapılan bir siber güvenlik sektörü anketine katılanların dörtte üçünden fazlası için Deepfake ile oluşturalabilecek kimlik sahtekarlığı, katılımcıların başlıca endişeleri arasında geliyor. Sahte çevrimiçi ödemeler yapmak ve kişisel bankacılık hizmetlerini hacklemek için Deepfake kullanılması insanları hayliyle korkutuyor. Bir Alman enerji firmasının İngiltere`deki bir yan kuruluşunun şefi, Alman CEO`nun sesini taklit eden bir dolandırıcı tarafından arandıktan sonra bir Macar banka hesabına yaklaşık 200.000 £ ödedi. Bu olayın kesin kanıtları yok fakat Deepfake’den şüpheleniliyor.
Peki Deepfake’i nasıl anlarız? Deepfake, büyük çoğunluğu amatörler tarafından yapıldığı için anlaşılıyorlar. Videolarda gözle görünür hasarlar bırakır. Titreme ve bulanıklık mevcut olur. En önemli detay görüntülerde algoritma göz kırpmayı öğrenmiyor bununla birlikte saç detaylarına bakıp anlayabilirsiniz. Hükümetler, teknoloji firmaları ve üniversiteler Deepfake’i tespit etmek için araştırmaları finans ediyorlar fakat bir araştırmacı bunu kedi-fare kovalamacasına benzetiyor. Bizim tavsiyemiz; gördüğünüz fotoğraf veya videoları güvenilir kaynaktan aldığınıza emin olun ve bütün iddialara inanmayın.
GENÇ'ın Yazısı.
