Somut Kıyaslamalar Çıkmazı
Site Özel
1215 okunma
Abdullah Uyar
Günlük hayatta birçok kimse ile etkileşim halinde oluruz. Bu ilişkiler iş hayatından aile hayatına, okul hayatından arkadaş çevresine kadar çeşitlenmektedir. Bu çeşitlilik içerisinden ilişkilerimiz, kimi zaman sıcak bir atmosferde kimi zaman ise buz gibi bir soğuklukla karşılık bulur.
İnsanları Veya Kendimizi Kıyaslamadaki Ölçüt
İletişim halindeyken karşımızdaki yaşça büyük veya küçük, simaen çirkin veya güzel, malca zengin veya fakir olabilir. Birçoğumuz da özlediği yıllardaki yaşına sahip olmak, aynı zamanda yakışıklı/güzel ve bunlara ilaveten zengin olmak ister. Peki, bu istediklerimizi biz mi seçiyoruz, yoksa bizim dışımızdaki bir güç mü? Bu seçimler bize ait olmadığına göre karşımızdakini ya da aynadaki kendimizi somut göstergeler üzerinden yargılamak ne kadar sağlıklı? Ne yani küçük olduğumuz için veya çirkin olduğumuz için ezik mi oluyoruz? Karar vermek gerçekten bu kadar basit ve kolay mı?
Peki Kıyas Yapmak Yanlış mı?
Tüm bu anlattıklarımdan kıyas yapmanın yanlış olduğu izlenimi çıkmamalı. Her birey yeme, içme, barınma vb. insani haklarda özgürdür. Ama karakter ve öğrenmedeki azim konusunda eşit değildir. Karakterli olmak dışarıdan kolay gibi gözükebilir ama içerisinde büyük bir fedakârlık vardır. Bu fedakârlığı şu şekilde açıklayalım; toplum içerisinde sağlıklı bir karakter ortaya koymayan birçok insan bulunurken ve alkışlanırken, somut bir karşılık beklemeden karakterli bulunmak güçtür. Toplumdaki bazı kimseler, karakter sahibi insanlara övgü dolu bakmasa da belli bir zümre karşısında değerleri bilinir ve ona göre davranılır. Onları ise şu şekilde tasvir edebiliriz; mücevheratın değerini sadece sarraflar bilir, sıradan bir kimse değerli ile normal taşı birbirinden ayırt edemez.
Karakterli İnsanlardaki Hassas Noktalar
Peki, karakterli kimseleri nasıl anlar ve ayırt edebiliriz? Özellikle hal ve davranışlarından diğer insanlarla olan farkını rahatlıkla anlayabiliriz. Bu tür kimselere karşı birkaç hassas noktaya dikkat ettiğimiz sürece uyum içerisinde yaşarız.
Bunlardan birincisi yaş mevzuudur. Karakter kazanımı yapmış ve bilgi birikimi zamanla gelişmeye devam eden bir kimseye yaş sorulmaz. O kimsenin konuşmalarından, hal ve hareketlerinden olgunluk yaşının farkına kolaylıkla varabiliriz. Karşımızdakine saygımızda bu değerlerle belirleniyorsa yaşın ne önemi var?
Gereksiz Soru, Sahibine Zarar Verir
Bu tür gereksiz bilgilerin faydası olmadığı gibi soru sahiplerine de zararlar oluşturabilir. Eğer karşısında kendisinden olgun bir kimse gören kişi, yaş sorusundan aldığı cevapla kendisinden küçük olduğu bilgisi gelirse ilişkilerde gizli bir kıskançlık oluşabilir ve haliyle bu durum birlikteliği zedeler. Eğer cevap büyük olduğuna dair gelirse o kimseye karşı ölçüsüz bir örnek almaya yol açabilir ve kişi, kendi dışında bir başkalığa dönüşme tehlikesiyle yüz yüze kalabilir.
Bir diğer hassas nokta ise karşıdaki kimseye yöneltilebilecek zenginlik-fakirlik sorusudur. Bu tür bir sorudan aldığımız cevapla eğer karşımızdaki karakterli ve zengin olursa ilişkilerde aşırı bir kıskançlık hali oluşabilir. Eğer fakir olursa soru sahibince karakteri, ister-istemez küçümsenir ve kendini bu şekilde avutuyor izlenimine neden olabilir.
Bir başka husus ise sima olarak karşımızdakine baktığımızda niyetimizde kötülük olmasa dahi eğer yakışıklıysak veya güzelsek karşımızdakinde bir ezilme, büzülme oluşabilir. Zamanla bu durumun önü alınmazsa içimizde gizli bir kibir durumu canlılık bulur. Eğer bizatihi biz karşımızdakine göre kendimizi çirkin buluyorsak, bu soruyu sormaktan korkar ve zamanla bizlerde gizliden gizliye bir kıskançlık, eziklik oluşabilir.
Bâki Kalan…
Dolayısıyla somut değerler üzerinden karşımızdakini inceleyici/araştırıcı sorular yönelttiğimizde tek sonuç karşımızdakine veya kendimize kibir, kıskançlık vb. aşırı duygu bunalımları yaşatır. Bu tür duygu bunalımlarından uzak durabilmemizin en kestirme yolu, kendimizi somut değerlerle kıyaslamamamızdır. En nihayetinde somut değerlerin bize verildiği gibi tekrardan bizden koparılacak olduğunu unutmamalıyız. Bâki olan şahsiyettir, karakterdir.
GENÇ'ın Yazısı.