2011 Nobel Ödülü, Genişleyen Kainatın!
Kâinat hakkında sahip olduğumuz bilginin sınırları her geçen gün genişlemekte. Tıpkı kâinat gibi… Bundan çok değil, yaklaşık 90 sene evvel kâinatın yalnızca Samanyolu Gökadası’ndan oluştuğunu sanıyorduk. Ancak 1920’lerde Edwin Hubble başka gökadaları keşfedince bu düşünce yıkıldı ve bildiğimiz kâinat tamamen değişti.
Edwin Hubble bu keşifleri yaptığı esnada bir şey dikkatini çekti. Gökadalar bizden uzaklaşıyordu. Elindeki kanıtlar bunu söylüyordu. Bu keşif, kâinatın genişlediği manasına geliyordu. Bu yeni bilgi bilim dünyasını derinden sarstı. Hubble bununla da yetinmedi. Aynı zamanda bize yakın olan bir gökadanın, ondan daha uzak bir gökadaya nazaran bizden daha yavaş uzaklaştığını tespit etti. Bu da demek oluyordu ki kâinatın genişleme hızı gittikçe artıyordu.
İşte Hubble’ın bu teorisi yakın zamanlarda doğrulandı. Bunu doğrulayan bilim insanları, 2011 Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü. Ödülün sahipleri Saul Perlmutter (California Üniversitesi, Berkeley), Brian P. Schmidt (Avusturalya Ulusal Üniversitesi) ve Adam G. Riess (Johns Hopkins Üniversitesi) 1998′de yayınladıkları çalışmalarda, çok uzak gökadalarda meydana gelen 1a türü süpernovaların ışımalarının beklenenden yaklaşık dört kat daha az olduğunu belirlediler. Bu bulgu ancak çok uzaktaki gökadaların beklenenden daha uzakta olmaları ile mümkün. Çok uzak gökadaların beklenenden çok daha ötelerde bulunuyor olması evrenin sabit hızla değil, ivmelenerek genişlediğine işaret ediyor. İvmelenerek genişlemede ise karanlık enerjinin önemli rol oynadığı düşünülüyor.
“Göğü, gücümüzle Biz kurduk; şüphesiz biz onu genişleticiyiz. “ (Zâriyat, 47)
Muaz Erdem'ın Yazısı.