U.Turgut Demirel

Böcekler hayvanlar alemi içinde en çok çeşitliliğe sahip olan sınıflardan birisidir. Bu sınıfı oluşturan canlılar çok farklı özelliklere sahiptir. Sinekler de bunlardan biridir. Sineklerin en çok dikkat çeken özelliği ise uçuş yeteneğidir.

Sineklerin uçuş yeteneği kanatlarındaki mükemmel tasarımdan kaynaklanır. Kanatların kenarları, yüzeyi ve kanat damarları, algılayıcı hassas kıllarla kaplıdır. Sinek bu kıllarla hava akımlarını ve mekanik baskıları tespit eder. Sinek, uçuş halindeyken yeni bir hava akımıyla (sineklik gibi) karşılaşırsa bu algılayıcı kıllar beyne gerekli sinyalleri gönderir. Sinek önce, yön belirlemeye yarayan organlarını gözden geçirir. Daha sonra, ön tarafındaki denge organlarını ayarlayarak pozisyonunu alır. Son olarak, duyargalarının ucundaki alıcılar sayesinde, rüzgarın şiddeti ve yönüne göre hareketinin açısını saptar ve en sonunda harekete geçerek kaçmayı başarır. Ancak bu olayların hepsi saniyenin yüzde biri kadar bir zamanda meydana gelir .

Sinekler, vurulmaktan kaçıp kurtulma yeteneklerini, hızlı çalışan beyinlerine ve bir sonraki hareketi planlama yetilerine borçludurlar. Ancak sadece bu da yetmez çünkü hızlı bir manevraya da ihtiyaçları vardır. Jetler düşman uçaklarından kurtulmak için çok gelişmiş manevra sistemlerine sahip olmak zorundadır. Sinekler ise bu manevra yeteneğine doğuştan sahiptirler. Sineklerdeki manevra yeteneği beş sistemin bir arada çalışmasına bağlıdır. Bu sistemlerden birinin eksikliğinde dahi sinek manevra yapamaz. Saniyede binin üzerinde kanat çırpan sinekler dahi mükemmel manevra ile beklenmedik, ani ve sert dönüşler yapabilir. Sinekler, temizleniyor, besleniyor ya da sadece yürüyor olsalar bile bu hızlı kaçışı başarmaktadırlar. Bu da sineklerin beyinlerinin hızı ve karmaşıklığını ortaya koymaktadır.

Bazen küçük deyip önemsemediğimiz canlılar muhteşem özelliklere sahip olabiliyor … Bu yazı da inşallah yaratıcının kudretini bir kez daha iliklerimize kadar hissetmemize sebep olur…

GENÇ'ın Yazısı.