Ömer Öztürk / Genç Haber Merkezi

İngilizce “museum” kelimesini Türkçemize “müze” şeklinde tercüme etmek âdetimiz olmuştur. Şimdi bendeniz, yüksek müsaadenizle, ve engin hoşgörünüze sığınarak, “tefekkürhane” deyimini tavsiye edeceğim. Neden mi?

Şöyle ki: böl museum’u; oldu sana “muse.” Nedir muse: derin düşünmek. Eh, bu münasebetle, museum da derin düşünce veya eh münasibi tefekkürhâne olmalı değil midir?

Osmanlılar zamanında bilumum mekânı hâne ile isimlendirmek bir anane halini almış imiş; insanın kendini en rahat hissettiği yegâne mekânın hâne yani ev olduğundan (Heyhat! Gelin görün ki, bu rahatlık dahi bir müddet sonra işkenceye dönüşüverecektir) hareketle, söz gelimi, kütüphane, tevkifhane, vesâire yüzlerce bileşik kelime türetilmiş imiş.

Sahiden de, müzeler, oralarda irtibat kurduğunuz vesâik, nesne, eşyâ ve daha birçok güzellik vesilesiyle maziye kısa ama huzur-verici bir seyahat gerçekleştirdiğiniz için, tefekkür evleridirler.

Birkaç yıl evvel, Topkapı Merkez Efendi cihetinde binbir emek ve gayret ile bir fetih müzesi vücuda getirilmiştir ki, Sirkeci tramvayı ile 20 dakikada ulaşılabilmektedir. Hazır Müzeler Haftası ve Fetih sene-i devriyesi aynı devreye denk gelmiş iken, bu tefekkürhaneyi ziyaret etmek, 3D Fetih manzaralarını seyre dalmak ve bu suretle bol bol tefekkür eylemek pek faydalı bir uğraş olacaktır diye düşünüyorum.

GENÇ dergisinin Mayıs 2012 sayısı Ayasofya ve Fetih’e tahsis edilmiş bulunuyor. Yeri gelmişken, bu mevzuata dair bendeniz de birkaç malûmat arz etmek istiyorum:

Bir kere, Ayasofya İstanbul’un fethinin başlıca sembollerinden biri konumundadır; zira camiye dönüştürülen ilk kilise Ayasofya’dır.
 
Daha ilginci, Ayasofya’nın sahil kesiminde de bir kilise camiye çevrilmiş ve bu mabede de Küçük Ayasofya Camii ismi verilmiştir ki, söz konusu mabedin bulunduğu, ve hat, tezhib, minyatür gibi ananevi sanatlarımızın yaşatıldığı otantik bir sanatçılar çarşısını da ihtiva eden mahalle Küçük Ayasofya Mahallesi olarak bilinmektedir.
 
Mühim mi mühim malûmattan biri de, Fatih ve İmparator mevhumlarıdır. Fatih, açan manasına gelmektedir. Bir yer kabz edildiğinde, söz gelimi çağ açılıp çağ kapanıyorsa, mukaddes bir gâye söz konusu ise, kabz eden Fatih’tir.
 
Sanıldığı gibi, her memleket ele geçiren kimseye Fatih denmez; ne denir bilir misiniz?: İmparator denir ki, mesela Büyük İskender bir İmparator’dur; keza Napolyon bir İmparatordur.

GENÇ'ın Yazısı.