Bi` dakka! Moğolistan`da bi işim var!
Asım Gültekin Kurban Bayramı’nda Moğolistan’daydı. Yediğin içtiğin senin olsun, bize gördüklerini anlat dedik, ortaya çok güzel şeyler çıktı. Koluna kartal konduğunu biz söyleyelim, gerisini varın siz hesap edin.
rada bir bakar mısınız, baktığınızda neler görürsünüz bilmiyorum ama ben baktığımda çok farklı şeyler görürüm bir dünya haritasında.
İtiraf edeyim 12- 13 yaşlarında gördüğüm şeylerle 20’li yaşlarda gördüğüm şeyler arasında farklar olduğu gibi bugün 36 yaşımda (üf, bir gençlik dergisi için ne kadar da yaşlıyım, Süleyman Ragıp abi, at beni artık bu dergiden!) o farkların arttığını görüyorum. Ama itiraf edeyim çocukluğumda ben de fantastik bir dünyada yaşıyordum. Büyük hayallerim vardı. Şimdi akıllandınız mı diye soranlara hâlâ 2 kelimelik bir cevabım var: Dünya bizim!
Moğolistan bir çoğumuz için olduğu gibi benim için de unutulmuş bir bölge idi. Ta ki birlikte Bangladeş’e gittiğimiz İHH’dan Sait Demir kardeşimizin Moğolistan’a seni mutlaka bir göndermemiz lazım demeye başladığı 3 yıla kadar.
Rotam Kosova, Bangladeş ve Sri Lanka’dan sonra bu sefer etimolojiye düşkünlüğüm vesilesiyle Moğolistan olmuştu.
Bayramda kurban yardımlarını ulaştırıp dağıtacak, oradaki çeşitli kişi, kurum ve kuruluşlarla irtibatlar kuracak, geri dönecektik.
İHH ekibi olarak dört kişiydik. Sakarya Özgür Der’den Murat Aydoğdu, Antalya Merhamet Vakfından Deniz Cedimoğlu, İzmir İHH’dan Rasim Çalar ve ben. Ben hangi kurumdandım bilmiyorum ama ‘dunyabizim!’ anlayışında birisi olduğum için, İHH da benzeri bir yaklaşıma sahip olduğundan birbirimizi bulmak hiç zor olmadı!
Şimdi 8 olarak planlanan olumsuz hava şartlarından dolayı 10 güne uzayan Moğolistan maceramı anlatmaya kalksam sayfalarca sürecek. En iyisi çarpıcı bulduğum ayrıntı hususları madde madde yazayım.
*Moğolistan’ın kuzeybatısında Bayanülgey şehri bir Kazak şehri. Ülkede Moğolların dışında Kazaklar ve Hoton Türkleri var. Müslüman oranı %5.
*Biz ülkeye girdiğimizde nüfus sayımı vardı. Fakat o da ne: Sayım 5 gün! Topu topu 3-3.5 milyon nüfuslu bir ülkede sayım neden 5 gün sürer ki? Neden mi, çünkü ülkede 1.5 milyon km2 lik koca bir alana yayılmış bu kadarcık insan.
*Kazaklarda kapı çalma adeti yok! Tak giriyorlar içeri. Pardon, tak bile yok!
*Camilerde ezan okunmuyor ama anladığımız kadarıyla bunun sebebi devlet değil imamlar. İmamların tembelliği!
*At eti yedim, kımız içtim. Kımızın bekletilmeyeni caizmiş, bekletildiğinde içki hükmüne giriyormuş.
*Hotonlar var bir şehirde. Müslümanlar ama mesela kelime-i şehadet getirmeyi bileni bile az. Çocukları sünnet etmeyi bilmiyorlar!
*İslamı seçen bir Moğol genellikle Moğolistan’da yaşayan bir Kazak’tan daha çok İslamla ilgili bilgiye sahip oluyor.
*Gençler diskoya çok düşkün.
*Kurbanlık koyunlar 50- 60 lira dolayında. Etin kilosu 2-3 lira!
*İklim çok fena. Göller, ırmaklar sık sık donuyor. Donmuş iki ırmağın ve bir gölün üzerinden araba ile geçtik, buza bir şey olmadı.
*Eyersiz üzengisiz bir ata bindim, at hırçınlaşınca baktım düşeceğim, en hasarsız düşmenin yolunu aradım, başardım şükür!
*Güney Kore ülkede yoğun misyonerlik faaliyetlerinde bulunuyor.
*Moğol kadınları saygın bir görünüme sahip. Erkeklerse nedense dağıtmış bir görüntü veriyorlar, aciz, çaresiz, işsiz, sarhoş…
*Kur’an’ın Moğolca meali yok!
*Erkam yayınları 50 kadar kitabı Kazakçaya çevirmiş. Moğolcaya kaç kitap çevirmişler, öğrenemedim.
*Gençlere ve çocuklara yönelik bol bol kitap çevrilmesi gerekiyor Moğolcaya. Sanat edebiyat alanında eserler de çevrilmeli!
*Moğolistan’a yönelik bir çalışma yapacaksanız Moğolları hedeflemenizi öneririm. Kazaklar yüzde 5 bile değiller ve zaten onlar için çalışanlar mevcut.
*Camide nikah kıyıldığını da dünya gözüyle görebildim Ulan Batur’un yakınlarındaki Nalayh şehrinde.
*Orhun abidelerinden Tonyukuk yazıtını ziyaret ettik. Soyad olarak taşıdığım Kültigin yazıtını çok uzak olduğu için göremedim.
*Koluma kartal kondu, düşünebiliyor musunuz?
*Kazakların isimleri çok ilginç ve çeşitli ki nerdeyse aynı isme sahip bir Kazak bulmak imkansız. Moğolların isimleri ise Kızılderili isimleri gibi çok heceli.
*Moğollar Kazaklara ‘‘Siz Osmanlı’nın çöplüğüsünüz‘‘ diyormuş.
*İnsanlar keçe çadırlarda yaşıyorlar.
*Ekmek nedir, nerdeyse bilmiyorlar.
*Ben çay sevmem, sallama çayı ise hiç sevmem. Moğol ve Kazak insanı bunu çok seviyor.
*Moğol hükümetinin Türkiye’den 20 bin erkek ithal edeceği şeklindeki Milliyet gazetesinin haber asılsızmış. Moğolları oldukça kızdırmış bu uyduruk haber. Gösteriler yapılmış Türkiye aleyhine.
*Moğolistan’da Yeni Devir isminde bir gazete çıkıyor.
*Bir insan bayram namazında kaç camiye gidebilir? Ben Bayanülgey’de üç camiyi ziyaret ettim, birinde kıldım namazı elbet!
Asım Gültekin'ın Yazısı.