Beyza Karaöz

Gözümüzü çevirip kainatı okumaya başladığımızda sır ve hikmetler aleminin karşısında buluruz kendimizi. Çünkü kainat sır ve hikmetten oluşan koca bir sergidir. Bu serginin içinde güzel bir yolculuk yaparken ‘diğergamlık’ hikmetine yönelelim ve burada biraz soluklanalım, düşünelim…

Kırk beş günlük ömrü olan arı, kendisi için bal yapar fakat kendi ihtiyacının belki yüz katı bal üretir. Çünkü arının asıl gayesi başkalarına faydalı olmaktır. Bir erik ağacı için meyvesi aynı zamanda onun tohumudur. Neslinin devamı için bu tohumun bir tanesi bile yeterli iken fazla fazla meyve verir ki yine başkaları da faydalansın.

Bir de mikro aleme bakıp diğergamlık örneği görelim. Bir bakteriye karşı kullandığımız antibiyotik, zamanla bakterideki direnç gelişimi ile artık o bakteriye etki etmez hale gelebiliyor. Bakteri de yalnız kendini düşünmeyip hemen bu direnç mekanizmasını diğer bakterilerle de paylaşıyor, bir anlamda aralarında yardımlaşma gerçekleşiyor. Bir alg türü (Galdieria sulphuraria) de uç noktalarda yani asitli ortamlarda veya yüksek sıcaklıklarda yaşamını devam ettirebilmek için bakteri ve arkelerden gen transfer ederek yardım alıyor ve zor şartlarda yaşamını devam ettirebiliyor.

Şimdi tekrar durup düşünelim… Kainatta küçüğünden büyüğüne her canlı belli bir amaca hizmet ediyor. Ve bunu yaparken de fayda sağlıyor. İnsan ki arıdan, ağaçtan ya da göremediğimiz bir bakteriden daha haysiyetli bir varlık olduğuna göre başkalarına, yeryüzüne faydalı olmaya daha fazla gayret etmeli…

Hayırlı bir işi bitirdiğin zaman diğer bir işe dön ve yalnızca Allah’a yönel. (İnşirah/7)

Kaynaklar: Sabrina Richards. Algae Get Help to Go to Extremes. The Scientist. Mart 2013

Michael Seele. Charitable behavior found in bacteria. 2010

Topbaş O.Nuri,Öyle Bir Rahmet ki,Erkam Yayınları,İstanbul,2007

Genç Bilim'ın Yazısı.