Nurettin Topçu, geçtiğimiz asırda öne sürdüğü fikirleri ve eserleriyle Türk düşünce hayatına derin izler bırakmış bir mütefekkirdir. Topçu, Türk-İslâm medeniyeti çerçevesinde düşüncelerini geliştirdi. ‘İslâm Sosyalizmi’ adı altında Anadolu ve İslâm medeniyeti sentezi için çabaladı.

1909 yılında doğmuş olan Nurettin Topçu Erzurum’lu bir ailenin çocuğudur. İstanbul’un tarihi semtlerinde ilk ve orta öğrenimini tamamlar. Topçu’nun yükseköğrenim amacıyla vardığı durak Fransa olur. Gençlik yıllarında düşünce idmanlarına başlayan Topçu ilk olarak kendi kültüründen Hüseyin Avni Ulaş, Mehmet Akif’i tanır ve etkisinde kalır. Fransa’da yükseköğrenim gördüğü yıllarda batı dünyasının o zamanki önemli düşünürlerinden bazıları ile tanışma fırsatını yakalar. Özellikle tasavvuf ve Hallâc-ı Mansur ile ilgili araştırmaları bulunan Louis Massignon ona fikri tecrübeler kazanmasında yardımcı olur.

Yurtdışında doktorasını tamamlamasına rağmen, Türkiye dönüşünde Galatasaray Lisesine Felsefe öğretmeni olarak atanır. Bu başlangıçla beraber fikirlerinden ötürü ara sıra Anadolu’ya sürgün edilir. İzmir ve Denizli’de lise öğretmeni olarak kariyerine devam eder. Denizli’de bulunduğu yıllarda Bediüzzaman Said Nursi ile tanışır. Sürgün yıllarından sonra döndüğü İstanbul’da liselerde öğretmen olarak vazifesini sürdürür. Dönemin baskıları yüzünden üniversitelerde hocalık yapamaz derin arzusuna rağmen. Robert Koleji`nde Felsefe öğretmeni iken 27 Mayıs darbesine karşı oluşundan ötürü görevine son verilir.

Nurettin Topçu’nun bir yönü de mücadeleci yapısıdır. Hareket mecmuası, Milliyetçiler Derneği, Türk Kültür Ocağı vb. mekânlarda fikir mücadelesini sürdürür. Topçu’nun fikirlerinde hareket noktası ahlak felsefesidir. O bir isyan ahlakçısıdır. Fransa’da doktora tezi olarak hazırladığı eser ‘İsyan Ahlâkı’ adı altında Türkçe ’ye çevrilir. Topçu’nun fikirlerinde diğer önemli durağı ise tasavvuf oluşturur. Kendisine meşhur tasavvuf şehidi Hallâc-ı Mansur’u bu konuda örnek alır. Bütün eserleri ise bugün Dergâh yayınlarınca yayımlanmaktadır.

Bütün hayatı mücadele hâlinde geçen Topçu 10 Temmuz 1975 tarihinde İstanbul’da yaşama veda eder. Kozlu Mezarlığına defnedilir. İçerisinde bulunduğumuz günler onun ölüm yıl dönümüne denk gelmektedir. Kendisini rahmet ve şükran ile anıyoruz. 


M. Sait Aktaş'ın Yazısı.