Kuzey Afrika`da Paylaşılamayan Sömürge Alanı: Batı Sahra
A. Yasin Demirci
Nüfusları 200 binin biraz üzerinde, göçebe bir hayat yaşıyorlar, bağımsızlık uğruna yıllardır savaştıkları toprakların bir yanı uçsuz bucaksız okyanus, diğeri uçsuz bucaksız çöl. Ama onlar ille de bağımsızlık ille de bağımsızlık diyor başka bir şey demiyorlar. Kim mi bunlar? Fas ile Moritanya arasında yer alan Batı Sahralı Sahraviler.
Polisario, İspanyolca bir ismin kısaltılmış hali. Türkçesi Kurtuluş İçin Halk Cephesi. Batı Sahra`daki Fas egemenliğine son vermek ve bu bölgenin bağımsızlığını sağlamak için savaşan örgütün adı. Batı Sahra bugünlerde yine gündemde. Fas ile Polisario Cephesi arasında görüşmelerden sonuç çıkmaması üzerine kılıçlar yeniden çekilmiş durumda.
Polisario hareketinin temelleri, Batı Sahra`nın yerli göçebe halklarından Sahravilerden oluşan güçlerin, komşu Moritanya`da üslenerek Batı Sahra`daki İspanyol denetimine karşı verdikleri mücadeleye dayanıyor. İspanya`nın 1976`da Batı Sahra`dan çekilmesinin ardından Fas ve Moritanya bölgeyi aralarında paylaştılar. Bölgenin denetimini ele geçirmek isteyen Cezayir Polisario`ya kendi topraklarında üsler ve savaş teçhizatı sağladı. 1979`da Moritanya ile Polisario arasında barış yapıldıysa da, Fas Batı Sahra`nın Moritanya`ya ait kesimine tek taraflı olarak el koydu. 1980`lerde Polisario gerillaları Batı Sahra`daki Fas karakollarıyla savunma birliklerine saldırı düzenlediler. 1991`den beri tek taraflı olarak ilan ettiği ateşkese uyarak silahlı saldırılara ara verdi. Polisario’nun, sürgünde kurulmuş devleti bulunuyor: Çöl Arapları Demokratik Cumhuriyeti. Bu devleti 60`tan fazla ülke tanıyor: Afrika ülkeleri ve Latin Amerika. Bu cumhuriyet, Afrika Birliği`ne de üye ama BM`ye henüz değil…
Peki bir çöl neden paylaşılamaz? Tabi ki altındakilerden ötürü. Batı Sahra dünyanın en önemli fosfat kaynaklarına sahip ve bu fosfat madenlerinin hepsi İspanyol ve Fransız şirketleri tarafından işletiliyor.
GENÇ'ın Yazısı.