Boş vakit herhangi bir meşguliyetin olmadığı zamanlara işaret ediyor. Sırf zamanı harcamak için yapılan eylemler de bu kabilden. Elini yüzünü yıkamadan, yataktan çıkmadan “boş zamanlar mezarlığı” olarak vasıflandırılabilecek internet odalarında, sosyal paylaşım yapsan kimin faydasına ya da hayrına?

Evrende varlık gösteren her şey “zaman”la sınırlı olarak hayatiyetini devam ettiriyor. İnsan da aynı şekilde bir zaman dilimi içinde dünyaya geliyor ve göçüyor. İnsana verilmiş en büyük nimetlerden olan zaman nimeti Kur’ân-ı Kerim’de, “geçici” (Nâziât -46), “ertelenmesi ve bir daha geri döndürülmesi mümkün olmayan” (Münâfikûn-11) olarak vasıflandırılıyor.

İnsanın en büyük sermayesi olan vaktin, zamanın boşa geçirilmesi, hiçbir sermaye ile telâfi edilemez. Bu durumu ifade etmek için bir Arap atasözünde “Yakut vakitle satın alınabilir, ancak boşa geçen vakitler yakutla satın alınamaz” deniyor. Sadeliğini yitirmiş, hızlı akan hayatlarımızda yapmak zorunda kaldığımız birden fazla iş söz konusu. Tam da şimdi zamanın önemini idrak ve takdir etmek gerekiyor. “Vaktim nasıl geçiyor?’’ diye sormayan insan bugün en çok kaybeden insandır.

“Bir işi bitirince, hemen başka işe koş, onunla meşgul ol! Hep Rabbine yönel” (İnşirâh-7,8) İşte, Kur’an-ı Kerim’den zamanın nasıl kullanılması gerektiğine dair pratik bir tavsiye örneği. İşlerin (hayırlı işlerin) biri bittiğinde hemen diğerine sarılmak ve arada herhangi bir vakit diliminin hayırlı davranışlardan ve ibadetten uzakta geçmesine razı olmamak.

Zaman her şeyi öğüttüğü gibi, akıp giderken boşa geçirilen zamanlara duyulacak pişmanlığı da öğütüyor. Haz çağının insanları hayır ve faydadan ziyade gününü gün etme yolunu seçiyor. Boşa geçirilen zamanlar için pişman olan da yok gibi. Türkiye’de 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre gençlerin %13’üne yakını daha el, yüz yıkamadan, yataklarından çıkmadan internete giriyor. Ne için? Paylaşım! için. Çok mu hasbîler şimdi bu gençler, çok mu diğergamlar, paylaştıkları için merhamet sahibi mi oldular?

Günümüzde zaman ile alakalı hatalı tutumlardan biri de “boş vakit” ya da “zaman öldürme” anlayışı. Boş vakit herhangi bir meşguliyetin olmadığı zamanlara işaret ediyor. Sırf zamanı harcamak için yapılan eylemler de bu kabilden. Elini yüzünü yıkamadan, yataktan çıkmadan “boş zamanlar mezarlığı” olarak vasıflandırılabilecek internet odalarında, sosyal paylaşım yapsan kimin faydasına ya da hayrına? Bir de zaman yetmezliğinden şikâyet edenler var. Hâlbuki idealist bir bakışla, insanın yapabileceği işler, sahip olunan zaman miktarından çok fazla. Zaman hepimiz için tarafsız değil, o ya sevgili bir dost ya da azılı bir düşman olarak bizimle beraber geçiyor.

Ali Can'ın Yazısı.