Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslamiyesi kuruldu. Harbiye Nazırlığı Matbuat ve Ceride Müşaviri Ethem Efendi, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:  “Nazırlığımız tarafından kurulmuş olan Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslamiyesi’ kocası askerde olan ya da ölen hanımların da çalışmasını uygun görmüş olup bundan sonra Harbiye Nazırlığı’nun uhdesinde görev yapacaklardır.”

aşkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın başkanlığı ve zevcesi Naciye Sultan’ın himayesi altında 1916 yılının yaz aylarında kurulan Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslamiyesi, Osmanlı toplumunun Müslüman kesimine mensup kadınların çalışma hayatına katılması yönünde büyük bir atılım gerçekleştirdi. Cemiyetin kuruluşu gazetelerde ilan edilir edilmez, cemiyet genel merkezi iş isteyen Müslüman Osmanlı kadınlarının istilasına uğradı.

İki buçuk ay gibi kısa bir süre zarfında, 14.000 Müslüman Osmanlı kadının iş isteği ile karşı karşıya kalan cemiyet, gördüğü yoğun ilgiden dolayı ne yapacağını şaşırdı. Harbiye Nazırlığı bu büyük talep üzerine, bu büyük başvuru yığılmasını eritmek ve toplumda var olan iş talebine bir nebze olsun cevap verebilmek amacıyla cemiyet adına şubeler açılmasına karar verdi ve hemen ilk üç şube açıldı. Müslüman nüfusun ve dolayısıyla da cemiyete yapılan başvuruların yoğun olduğu Çapa, Üsküdar, Vezneciler gibi bazı bölgelerde açılan şubelerde, elişleri gibi az sermaye gerektiren bazı dallarda hemen üretime geçildi.

Cemiyetin başkanlığını yürüten Enver Paşa’nın bir yandan da Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı sıfatlarını taşıyor olması, cemiyete büyük avantajlar sağlamakta. Bu avantajların başında da cemiyet şubelerinin, Osmanlı ordusunun ihtiyaçları için açılmış olan ihalelere katılabilmesi geliyor. Cemiyetin kuruluşunu izleyen bir yıl içerisinde 8.860 civarında Müslüman Osmanlı kadın işçi cemiyet aracılığı ile çeşitli kuruluşlarda çalışmaya başladı.

Cemiyetin kuruluş nizamnamesinde yer alan bir kural gereği, cemiyet yönetimi kendi bünyesinde iş verdiği veya bir başka kuruluşta işe soktuğu bütün kadın işçilerin maaşlarından yüzde on beşlik bir kesinti yapıyor. Böylelikle, cemiyet adına veya cemiyet aracılığıyla çalışmaya başlayan her Müslüman kadın işçi, cemiyetin bütçesine doğrudan doğruya katkıda bulunmuş oluyor. Ayrıca, bu yöntemle, cemiyet bünyesinde çalışan her işçinin yine kendisi gibi çalışmak durumunda olan başka kadınlar için yeni istihdam imkânı oluşturmasına katkıda bulunması da sağlanmış oluyor.

Kadınları Çalıştırma Cemiyeti’nin çalıştırdığı kadınların sayısı çoğaldıkça, işçi kadınlardan alınan bu kesintilerin toplamı büyük miktarlara ulaşmaya başladı. Cemiyet büyük bir hızla geliştikçe, gelirleri de giderek artıyor.

GENÇ'ın Yazısı.