Sözel olmayan davranışların insan ilişkilerinde abartıldığı gibi paha biçilmez bir önemi yoktur. İnce bir davranış ancak sözle desteklendiğinde bir anlam ifade edebilir. Tek bir bakışıyla kesin bir açıklık içinde iletişim kurabilen bir insan söz konusu değildir. İnsanların ne düşündüğü, hissettiği ve yapmak istediğini anlamak için onları iyi dinleyin; bırakın bedenleri onlara kalsın.

Her şeyin anlam kaybına uğradığı bir dünyada yaşıyoruz. Hakikat yanı başımızda öylece durup dururken sahiciliğimizi kaybettik. İnsan, mesajını sözle iletirken, kendini sözle ifade ederken, sözün artık bir kıymeti harbiyesinin kalmadığına mı inanılıyor bilinmez, beden dili konuşturuluyor. Devlet adamlarımız ne zaman rahat ve şımarık Amerikalılarla karşılaşsa, bir beden dili savaşı başlatılıyor. Onca müzakere ve toplantı değerlendirmelerinin yanına bir de beden dili analizleri ekleniyor. Güzelliği ve doğruluğu kendisinde toplamış olan söz bitti, beden dili çıktı. Bir şey, bir şeyin yerine ikâme ediliyorsa, yeniliğinin yanında geçerliliği de söz konusudur. Yeni olan daha dikkat çekicidir, itibar edilendir. Ancak burada bir eskime söz konusu değil, söz ile ulaşılmak istenen murada varılamadığından, mesajların beden diliyle aktarıldığına ya da mesajı hakikî manada anlamak için saklı tutulan veya aşikâr edilen bedene bakılması gerektiğine işaret ediliyor. Oysa insan sözünden mesuldür. Söylemedikleri ya da zorla kendisine söyletilenler bir ifade tarzı değildir. Bedenin sözsüz olarak takındığı tavırlar, duruş pozisyonları, sözel olmayan işaretler kabul ediliyor. Bunların gözlemlenmesinin birçok davranış türünü doğru bir şekilde okuyabilmemize imkân tanıdığına inanılıyor. Sözel olmayan, beden dili denilen işaretlere bakılarak insan dürüst, güvenilir ya da yalancı ilan edilebiliyor. İnsan çoğu zaman bir gerilim hattında yaşar; doğru bildikleri ile söyleyebildikleri, söyledikleri ile söyleyemedikleri arasındadır insan. Ne söylüyorsa odur insan, ona göre mahkeme kurulur, hüküm verilir. İnsan dilinin altındadır, şifresi çözülmek istenirse de sözüne dikkat kesilmek gerekir. Sözel olmayan davranışların insan ilişkilerinde abartıldığı gibi paha biçilmez bir önemi yoktur. İnce bir davranış ancak sözle desteklendiğinde bir anlam ifade edebilir. Tek bir bakışıyla kesin bir açıklık içinde iletişim kurabilen bir insan söz konusu değildir. İnsanların ne düşündüğü, hissettiği ve yapmak istediğini anlamak için onları iyi dinleyin; bırakın bedenleri onlara kalsın.

Ali Can'ın Yazısı.