Asım Fevzi Durmaz

"Türkiye`nin en mühim meselesi dil meselesidir veya edebiyat meselesidir" desem, paradan başka bir şey düşünmeyen tüccarlar veya kültürün ehemmiyeti üzerinde kafa yormamış siyasiler bana gülerler sanırım. 

Nasıl düşünmek, kafa yormak, dert etmek, insanı diğer varlıklardan ayıran şükrü ifa edilemez bir nimet ise, bunları ifade etmek de nimet olması açısından daha değersiz değil... Sanki aralarında tohum-ağaç gibi yumurta-civciv gibi bir ilişki var ve birinin olması diğerinin de varlığına işaret ediyor. Zaten insanın Allah kelamına muhatap olması da ifade etme, hitap etme dolasıyıyla bunlara muhatap olma kabiliyetinin insana ne kadar ağır bir yük yüklediğini başka bir açıdan göstermiş oluyor.

İşte bu ifade etme meşrebinden doğuyor dil; milletin bağrından, derdinden, ruhundan... Bu yüzden o olmazsa bir millet vücuda gelemiyor. Mehmet Kaplan bunu “Dil edebiyatın temelidir, edebiyat ise bir milletin ruhudur. Edebiyata sahip olmayan veya edebiyatları gelişmemiş milletler, milli birlik vücuda getiremezler." şeklinde ifade ediyor.

Kültür ve Dil adından da anlaşılacağı gibi bu meseleleri ele alan kitaplardan birisi. Türk edebiyatı üzerine olan akedemik çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Mehmet Kaplan`ın bu konu üzerine olan yazıları bir aray getirilerek oluşturulmuş. Gerçi bana kalırsa pek iyi bir terkip olmamış zira önce Türk edebiyatından, Türk kültüründen, Türkçe`den bahsedip daha sonra kültür ve dilin kendisine geçilmesinin sebebini anlayamadım. Sanırım bunda Mehmet Kaplan`ın millyetçiliğe yakın düşüncelerinin etkisi var. Kitapta varolan dil de bunu gösterir nitelikte.

Sade ve anlaşılır bir dili var. Doğudan ve batıdan gelen örneklerle canlı bir anlatımı var. Bazen tekrara düşse de konunun muhatabı için akıp gidecek bir kitap. "Bir milleti millet yapan şey nedir? Kültür hangi temeller üzerine inşa edilmiştir? Kültürel yozlaşma nasıl anlaşılmalıdır?" gibi meseleler hakkında genel bir çerçeve çizilmiş olmasının yanında Taoizm`den komunizme, Türk-İslam medeniyetinden Eski Yunan medeniyetine, Dede Korkut`tan Napolyon`a farklı farklı dallarda birçok konu ve şahıs hakkında malumat mevcut.

Eğer kültür ve dil meselelerine ilginiz varsa ve bir yerden başlamak istiyorsanız genel bir bilgi vermek, derinlere dalmadan sınırları öğrenmek açısından okumanız gereken bir kitap.

GENÇ'ın Yazısı.