Geçtiğimiz ay, malumunuz olduğu üzere okullar kapandı, gençler tatile girdi. Biz, GENÇ Dergisi ve Genç Gönüllüler olarak, gençlerimizin yazı en güzel şekilde geçirebilmelerine imkân sağlamaya çalışıyoruz. Bu bağlamda, kimi gençlerimizi kamplarımıza çağırıyor, kimisini Afrika’ya göndermeye çalışıyoruz. Kimilerini de, farklı etkinliklere yönlendirmeye… Her ne kadar imkânları her gence ulaştırmaya çabalasak da yine kendi imkânlarımızla mahdut kalıyoruz. Bu mahdutluk sebebiyle ulaşamadığımız gençlerimize, okuma fırsatını hatırlatıyoruz.

Şair Şaban Abak, bir köşe yazısında şöyle yazmıştı: “Okumak, bizden önceki nesillerin en zeki, en bilgili, en faziletli insanlarının bütün o birikimlerinden beş-on lira karşılığında istifade etmemizi sağlayan inanılmaz bir imkândır.” Bununla birlikte, kitabın her geçen gün bir imkândan para kazanılacak bir sektöre doğru evrildiğini görüyoruz. Kapitalizmle birlikte sektörleşen kitap, yalnızca öğrencinin yediğinden, içtiğinden artırdığı beş-on liraya değil, bilinçaltına ve bir bütün olarak insana göz dikiyor. Kişi, ne okuyacağını bilemediği zaman bir imkândan faydalandığını düşünürken aslında adım adım hem parasını hem de kendisini kaptırıyor.

Milyonlarca kitap içerisinde başlamak için iyi kitabı bulmak zor iştir. Her işte olduğu gibi, kitap seçiminde de tıkandığımız yerde bir bilene sormak iyidir. Biz de, siz okurlarımıza birer başlangıç olur ümidiyle bilenlere sorduk:

Işık Yanar: Tek Kitap Bütün Kitaplara Açılan Yoldur

18-25 yaş arası gençlerin okuma alışkanlığı kazanabileceği süreçte iyi kitaplarla karşılaşmaları, sanata dair fikirler edinebilmeleri gerekir. Okuma listelerinin özenle hazırlanması gerekir. Fakat okuma listeleri de insanın hayatı gibi kendisine hastır, biriciktir. Kişi, kendi yolunu kendisi bulmalıdır.

Aslında tek bir kitap bütün kitaplara açılan yol oluyor. Önemli olan insana dair, insanın hikâyesine dair birikimi aktaran kitaplardır. Böyle kitaplar her zaman daha iyidir ve daha iyi bir kuşatıcı gerekliliğe sahiptir. İşte bu noktada, gençlere birer başlangıç noktası olması bağlamında on kitap yazıyorum:

1. Lev Nikolayeviç Tolstoy - Sanat Nedir?

2. Mustafa Kutlu - Uzun Hikâye

3. Hüseyin Su - Gülşefdeli Yemeni

4. İbrahim Tenekeci - Öbür Divan

5. Ali Ural - Posta Kutusundaki Mızıka

6. Hüseyin Atlansoy - Su Burcu

7. Osman Konuk - Tehlikeli Belki

8. Cevdet Karal - Horozlu Ayna ve Ölüm

9. Bünyamin K. - Dün Biriktiren

10. Ahmet Murat - Bir Şair Bisikletle

Aykut Ertuğrul: Zuhurata Tabi Olmalı

Sahih her yolculuk gibi okuma yolculuğu da aslında kendi başınıza olduğunuz bir yolculuktur. Başkasının haritası pek işinize yaramaz. Ama bazen bir yerlerden başlamak icap eder. Yanındakinden kopya çekmek gibi. Kopya ihtiyacı hâsıl olursa diye yazıyorum. Sadece yerli yazıyorum. Başka onlarca iyi kitap başka onlarca iyi yazar olduğunu vurgulayarak, seçmenin zorluğunun farkında olarak zuhurata tabi olup ilk aklıma gelenleri yazıyorum. Belki benden başka birisinin kâğıdında tam da olması gerektiği yerde durur ümidiyle.

1. Saatleri Ayarlama Enstitüsü - Ahmet Hamdi Tanpınar 

2. Tehlikeli Oyunlar - Oğuz Atay

3. Yalnızız - Peyami Safa

4. Uzun Çarşının Uluları - Mithat Enç

5. Devlet Ana - Kemal Tahir

6. Üç İstanbul - Mithat Cemal Kuntay

7. Muhayyer - Ramazan Dikmen

8. Erbain - İsmet Özel

9. Gün Doğmadan - Sezai Karakoç

10. Âmak-ı Hayal - Filibeli Ahmet Hilmi

Güray Süngü: Kitap Önermek Riskli İştir

Kitap tavsiyesi zordur. İsim saymak kadar kolay ne olabilir, ama iş sadece isim saymak değil. Hiç tanımadığınız bir insana, kendi keyfinize göre ya da ortak bir takım değerlere göre kitap yahut yazar öneriyorsunuz, bu epeyce riskli bir iş aslında. Ama, yaptığınızın yerine ulaşmasını arzu ediyorsanız şayet. Neyin nereye ulaşacağını hiç kestiremem. Bu sebeple emin olamayarak aklımdaki bazı kitapların isimlerini saymak durumundayım. Emin olamama halim, tavsiye edeceğim kitaplarla alakalı değil, bu zaten açık, kimde nasıl bir etkisi olacağına dair bir güvensizlik. Bunun da bir çaresi yok.

1. Nikolay Vasilyeviç Gogol - Bir Delinin Hatıra Defteri

2. Milan Kundera - Yaşam Başka Yerde

3. James Joyce - Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi

4. Robert Musil - Genç Törles

5. Herman Hesse - Bozkırkurdu

6. George Orwel - 1984

7. İtalo Calvino - Marcovaldo ya da Kentte mevsimler

8. William Faulkner - Döşeğimde Ölürken

9. Gabriel Garcia Marquez - Kırmızı Pazartesi

10. Jorge Luis Borges - Düşsel Varlıklar Kitabı

11. Ursula K. Leguin - Mülksüzler

12. Thomas Mann - Değişen Kafalar

Mehmet Lütfi Arslan: Herkes Listesini Kendisi Yapar

Kitap listelerini çok tasvip etmemekle beraber yeni başlayacaklar için bir faydası olabileceğini düşünürüm. Kitap önerilebilir ama herkesin kendisi kadar özel kendi listesini yapma şevki verene kadar... Herkes kendi listesini kendisi yapar. Tıpkı herkesin ötede “oku, bugün sana bu yeter” diye önüne konacak kendi kitabını kendisinin kaleme alması gibi.

Birkaç kitap söyleyebiliriz; eğer bu kitaplar sadık kalınarak okunursa mutlaka kendisinden sonraki güzergahı işaret edecektir. Sadık kalmaktan ne kastediyoruz? Kitaba sadakat, onun bize açtığı dünyaya halisane girmektir. Bunun bir risk içerdiğinin farkındayım, çünkü her kitap güzellikler ve iyilikler vaat etmeyebilir. Ama bataklığa atılan ilk adım bile, sonraki adımın nereye atılmaması gerektiği konusunda bize bir rehberlik sağlayacaktır. “Attın, dibi boyladın, ne olacak” diyenlere tabiatta ne siyah ne de beyazın olmadığını hatırlatırım. Adım adım gideriz, nereye gideceksek... Sadık kalındığında sonraki güzel menzilleri fısıldayabileceğini düşündüğüm dokuz kitap şunlar:

1- Hz. Peygamberin Hayatı - Martin Lings

2- Amak-ı Hayal - Filibeli Ahmed Hilmi

3- Yalnızız - Peyami Safa

4- Mantık’üt-Tayr - Feridüddin Attar

5- O ve Ben - Necip Fazıl

6- Gariplerin Kitabı - Ian Dallas

7- Bir Testi Su - Osman Nuri Topbaş

8- Sonsuz Biat - Ahmet Taşgetiren

9- 40 Hadis - İsmet Özel

“Okudum, ne oldum” dememek için, önce niye okuduğuna dair niyeti tashih ederek başlayalım hatırlatmasıyla herkese hayırlı serüvenler dilerim.

Ali Görkem Userin: Geleneği ve Bugünü Beraber Okumalı

Burada bir araya getirmeye çalıştığım kitapların ortak özelliği, okuyanı düşünmeye sevk edecek türde eserler olmalarıdır. Hepsi bir şekilde kadim irfan ve hikmet geleneğiyle uzaktan yakından akrabadır. Hem ilham verici hem de düşünüp sorgulatıcı yanları mevcuttur. En önemlisi ise, gelenekle modernlik arasında salınan günümüz Müslümanlarının, temel meselelere tarihî ve güncel bir perspektifle bakmalarına imkân sunmalarıdır. Şüphesiz bugün dünden bağımsız olmadığı gibi yarın da bugünden ve dünden bağımsız değildir. Bu yüzden, okumalarımız da gelenekten ve bugünün birikiminden bağımsız olmamalıdır.

1. Binbir Gece Masalları

2. Füsusu’l-Hikem - İbn Arabî

3. Hay bin Yakzan - İbn Sina-İbn Tufeyl

4. İslam Tarihi - Filibeli Ahmed Hilmi

5. İslam Peygamberi - Muhammed Hamidullah

6. Bütün Eserleri - Said Halim Paşa

7. Umrandan Uygarlığa - Cemil Meriç

8. Tarihe Tanıklığım - Aliya İzzetbegoviç

9. Üç Mesele - İsmet Özel

10. Âhir Zaman İlmihali - Hayri Kırbaşoğlu

Asım Gültekin: Karşılaştır, Tartış, Tahlil Et, Bütünlüğü Yakala!

Farklı birçok yazarın farklı kitaplarından oluşan karmakarışık bir liste yerine, bir mütefekkir/âlim/yazarın külliyatının merkeze alınarak okunmasını tavsiye etmeyi tercih ederim. Bunu da, iki usûl ile yapmalarını öneririm: 1-Açıp Sezai Karakoç’un 10-15 kitabını okuyorsunuz mesela. Sonra Rasim Özdenören’den 10-15 kitap okuyorsunuz. Araya da elinize ne geçerse onlardan katıyorsunuz; bestseller ve kişisel gelişim kitapları hariç! 2. usûl de şu: Bir iki arkadaşınız ile haftada bir, bir araya gelip acele etmeden, hazmede hazmede aylarca ve hatta yıllarca devam ettireceğiniz bir sesli okuma. Bu 2. usûl anlaşılanların karşılaştırılması ve tartışılmasını, tahlilini sağlayacaktır. 1. Usûl ise bütünlüklü okuma fırsatlarını sağlayacaktır.

Gençlerin çok okumadığı bir devirde onlara çok kitap okutmaya çalışmak yerine; az ama güçlü ve öz kitapları okutmayı daha sonuç alıcı buluyorum. Bunu vurguladıktan sonra birkaç yazar ismi söyleyebilirim:

Ömer Faruk Dönmez (7 kitap): Hamza, Dervişan, Bir Yobazın Günlüğü, Bir Kitap Bir Balta, Ölü Bir Yazarın Anlattıkları, Ab-ı Hayat, Hep Aynı Hikâye (Kitaplar İz Yayıncılık ve Hece Yayınları)

Sezai Karakoç (8 kitap): Diriliş Neslinin Amentüsü, Kıyamet Aşısı, Makamda, İslam, İslam’ın Dirilişi, İnsanlığın Dirilişi, Unutuş ve Hatırlayış, Zamanı Adanmış Sözler -Şiir- (Diriliş Yayınları)

Rasim Özdenören (9 kitap): İpin Ucu, Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı, Kafa Karıştıran Kelimeler, Yeniden İnanmak, Red Yazıları, Yüzler, Ben ve Hayat ve Ölüm, Acemi Yolcu, Siyasal İstiareler, Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler (İz Yayıncılık)

Cahit Zarifoğlu (7kitap): Bir Değirmendir Bu Dünya, Konuşmalar, Yaşamak, Korku ve Yakarış, Yedi Güzel Adam, Zengin Hayaller Peşinde, Romanlar

İhsan Süreyya Sırma (4 kitap): Nehirlerin Dili, Dağların Sırrı, Yalan Dünyayı Adımlarken, Pakia Mektupları

Mehmet Emin Gül'ın Yazısı.