Kısa dünya hayatı için uzun kariyer planları yaparken, ebedî ahiret hayatı için kısa da olsa mutlaka bir kariyer planımız olmalıdır. O kariyer planı doğrultusunda hayatımızı şekillendirmeli ve yönlendirmeliyiz. Peki manevi kariyer planı nasıl yapılır, manevi kariyer planında ne olmalıdır?

Kariyer bu çağın sihirli kelimesi. Herkes başarılı bir kariyer hayalinin peşinde koşuyor. Planlar yapıyor, amaçlar belirliyor, yatırımlar oluşturuyor, fedakarlıklar gösteriyor. Ciddi paralar ve zamanlar harcıyor. Kurslara gidiyor, eğitimler alıyor, stajlar yapıp tecrübeler kazanmaya çalışıyor. İşin ilginç yanı ise kariyer hedefi olarak belirlediği noktaya geldiğinde orada kalacağı süre muhtemelen oraya gelebilmek için harcadığı sürenin yarısı bile olmayacak. Sonrasında ne olacak? Tabi ki her kariyer sonlanacak ve değişmez gerçek karşımıza çıkacak: Ölüm. Ölümle beraber başka bir kariyer başlıyor. Sistemi, yapısı ve dinamikleri bambaşka bir kariyer. Hazırlığı, eğitimi ve fedakarlıkları çok farklı bir kariyer. Peki bu kariyer için yani manevi kariyerimiz için bir kariyer planımız var mı?

Genelde olmuyor ama olmalı. Kısa dünya hayatı için uzun kariyer planları yaparken, ebedî ahiret hayatı için kısa da olsa mutlaka bir kariyer planımız olmalıdır. O kariyer planı doğrultusunda hayatımızı şekillendirmeli ve yönlendirmeliyiz. Peki manevi kariyer planı nasıl yapılır, manevi kariyer planında ne olmalıdır?

Manevi kariyer planı yaparken ilk adım bu planın ne kadar önemli olduğunun farkına varmak ve niyet etmektir. Önemin farkında olmak kariyer planının gerektiği fedakarlıkları yapmada ihmal, gevşeklik veya yavaşlık göstermemeye sebep olur. Niyet etmek de varamasam da yolundayım inancının şahidi olur. Hem biliriz ki niyetimiz amelimizden üstündür. Çünkü niyet amelimize yön çizer, yol gösterir, anlam verir. Yapılan başıboş yapılmaz, yapılmayandan boşuna kaçılmaz. Dolayısıyla niyet etmeden olmaz.

Manevi kariyer planında ikinci adım sermaye sahibi olmaktır. Nasıl ki maddi kariyer planında ticaret yapanın malı, memurluk yapanın bilgisi, işçilik yapanın becerisi onlar için birer sermaye ve onlar kariyerleri için bu sermayelere muhtaçsa manevi kariyer yapabilmek için de benzer şekilde sermaye sahibi olmak şarttır. Peki manevi kariyerin sermayesi nedir? Manevi kariyerin sermayesi iman, manevi şuur ve kültürdür. İman konusunda genelde içimiz rahat. Öyle ya hepimiz Müslümanız, hepimiz inanıyoruz. Ancak bu kadar rahat olmamalı, bazı soruları tekrar tekrar düşünüp, cevapları peşinde koşmalıyız. Mesela; İnanıyoruz ama neye inanıyoruz? İnanıyoruz ama kime inanıyoruz? Rabbimiz kimdir? Kendini nasıl tanımlar? İsimleri, sıfatları nelerdir? Bu isimler ve sıfatlar benim dünyaya ve kendime bakışımı nasıl düzenler?

Kur’an’da iman edenlere hitaben “iman ediniz” buyuruluyor. Demek ki iman etmek bitmiyor. Her dem yeniden iman etmek gerekiyor. Her dem yeniden daha fazla bilgiyle, daha fazla inançla, daha fazla heyecanla yeniden iman etmek gerekiyor. Çünkü iman yerinde sabit durmuyor. İmanı korumak gerekiyor. İman hem aynı kalmıyor. Azalıyor, kayboluyor. Var olanı kaybetmeden artırmak, imanı ziyadeleştirmek gerekiyor.

Bilgi ve kültür de manevi kariyerin olmazsa olmazlarıdır. İman eden bir insanın hassasiyet sahibi olması gereken konular nelerdir, iman eden bir insanın kırmızı çizgileri nelerdir, iman eden bir insanın mutlak sahip olması gereken haslet ve davranışlar nelerdir bilmeden manevi kariyer olmaz. Maalesef hâlâ, her Ramazan, orucu bozan şeylerin tekrar tekrar sorulduğu, her cenaze namazında namazın yeniden tarif edildiği, her namazda aynı surelerin okunduğu bir toplumda yaşıyoruz. Halbuki ilmihal bilgisi manevi kariyer için asgari düzeydir. Çünkü ilmi hal demek halin ilmi, günlük hayatın bilgisi anlamındadır. Yani günlük hayatta bilinmesi mutlak olan bilgidir ve yaşayan herkesin bu bilgilere sahip olması gerektir. Dolayısıyla ilmihal bilgisinden başlamak üzere, daha fazla Kur’an, daha fazla hadis öğrenmek ve her geçen gün bu anlamda bilgimizi artırmak zorundayız. Sermaye artırımı olmadan manevi kariyer olmaz. İman ve ilim manevi kariyerin sermayeleridir.

Manevi kariyer planında üçüncü adım yatırım yapmaktır. Niyet ve sermayeden sonraki adım bunları kullanmak, yatırım yapmaktır. Manevi kariyer de yatırım davranışla olur. Bu davranışın iki boyutu vardır. Birinci boyutta kişi günlük hayatında yapma sorumluluğuna sahip olduğu işleri ve sorumlulukları en güzel şekilde yerine getirmelidir. Öncelikle kul olarak emirleri yerine getirme, yasaklardan kaçınmaya çalışma birinci adımdır. Sonrasında çalışıyorsa çalıştığı yerde işini en güzel, en doğru, en iyi şekilde yapan insan olmalıdır. Ondan hizmet veya ürün alanlar hep memnun olmalıdır. Öğrenciyse derslerinde başarılı olmalı, öğrenme alanıyla alakalı mevcut bilgiyi kuşandığı gibi yeni bilgi üretebilme peşine de düşmelidir. Eş ise anne ya da baba ise eşine ve çocuklarına karşı en müşfik şekilde davranmalı, sabrını, nezaketini, anlayışını en çok evinde korumalıdır. Evlat olarak anne-babasının her halükarda gönlünü yapmaya çalışmalı, saygıda kusur etmemelidir. Toplumun bir üyesi olarak en yardımsever, en güleryüzlü, en hatır bilir insan olmalı, varlığı çevresindeki insanlar için rahatsızlık sebebi değil mutluluk vesilesi olmalıdır. Bunlar manevi kariyer yolunda ilerlemenin en kısa yollarıdır. Bunların yokluğu ise diğer hiçbir şeyin varlığıyla telafi edilemez. Dolayısıyla iman ve bilgi basamaklarını tamamlayan bir kişinin manevi kariyer yolunda yapacağı yatırım öncelikle günlük hayatının uygulamasına yapacağı yatırımdır.

Yatırımın ikinci boyutunda ise artık biraz özelleşmek gerekecektir. Yani kendi hayatına ve imkanlarına baktığında bireysel olarak en iyi yatırımı hangi alana büyütebiliyorsa o alanla ilgili hedefler geliştirmesi lazımdır. Bir insanın maddi imkanı diğer insanlardan fazladır. O insan manevi kariyer planına yatırım olarak okul, kütüphane, cami, hastane, öğrenci bursu, su kuyusu gibi yatırımları mutlaka koymalı ve bunları bir plan dahilinde adım adım gerçekleştirme gayretinde olmalıdır. Bilgi anlamında daha iyiyse o zaman kariyer planında bilgiyi çoğaltma, alanında yeni bilgilerin üretilmesine katkıda bulunma, mümkün olduğu kadar çok kimseye bilgilerin ulaşmasını sağlama yer almalı ve bu hedeflerini yine somut bir plana dökerek adım adım gerçekleştirmelidir. İnsani ilişkiler anlamında iyi ise o zaman daha çok acılı, sıkıntılı, dertli insanın peşinde koşmalı, onları bulup yardımcı olmalıdır.

Bir insanın dünyada kariyeri yükseldikçe sorumlu olduğu insan sayısı artar. Manevi kariyer için de aynısı geçerlidir. Şu farkla ki dünyadaki kariyerde sorumlu olduğu kişilerden insan hizmet alır, manevi kariyerde ise sorumlu olduğu kişilere hizmet verir. Bu nedenle insan manevi kariyer noktasında hangi seviyede olduğunu anlamak için ne kadar çok sayıda insana hizmet ettiğine bakması lazımdır.

Sonuç olarak manevi kariyer planı bu dünya hayatında yapılması gereken en önemli ve en gerekli plandır. Her plan gibi başarılı olsun için emek ister, zaman ister, sabır ister, fedakarlık ister. Her plan gibi geciktikçe zorlaşır, zorlaştıkça başarı ihtimali azalır. Dolayısıyla ideal olanı kişinin gençlik döneminde bu planı yapıp gençliğin verdiği enerji ve hızla bir an önce hedeflerine ulaşmasıdır.

Mehmet Dinç'ın Yazısı.