Abdurrahim Yüce

Üsküdar Çocuk Üniversitesi`nde Çalışmalar yapan Ahmet Akay Azak, 1980 tarihinde İstanbul’da doğdu. Üniversite öğrencisiyken Yazar ve Eğitimci Oğuz Saygın’la tanıştı ve kendisinden çeşitli uzmanlık eğitimlerini Yazar Denis Bridoux`den de koçluk eğitimini aldı.

Başta Türkiye olmak üzere, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Sharjah eyaletinde ve Avustralya`nın Brisbane ve Melbourne şehirlerinde çeşitli kademelerde öğrencilere eğitimler verdi. Halihazırda özel ve devlet kurumlarına, “Hızlı Okuma ve Anlama Teknikleri ve Akıl Haritaları" gibi eğitimler vermeye devam etmektedir.

Neden Eğitim?

"Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" Hz. Allah Kitab-ı Mukaddeste (Zümer Suresi 9. Ayet) de böyle buyuruyor.

İnsan bütün varlıklar içerisinde işlenmeye ve gelişmeye en elverişli olandır. Yeter ki, yetiştirilmesine gereken önem verilsin ve bu konuda titizlik gösterilsin. İnsanını ihmal eden bir milletin ekonomisi de sosyal ve kültürel hayatı da ihmal edilmiş olur. Bu sebepten dolayı eğitim camiasında yerimi aldım.

Hızlı Okuma Nedir?

Okuma esnasında, göz metin üzerinde soldan sağa doğru kayar; her kelime üzerinde duraklar. Bu duraklamalar esnasında, aynı bir fotoğraf makinesi gibi, gördüğü kelimenin resmini çekip beyne gönderir; beyin de daha önceden öğrenmiş olduğu bu sembolleri deşifre eder, bir araya getirir ve fikre ulaşır.

Hızlı okuma tekniği, çeşitli göz egzersizleri vasıtasıyla, göz algılama kapasitesini ve duraklama esnasında gözün okuma alanını geliştirme temeline dayanmaktadır. Eğitim neticesinde, okuma ve anlama hızları 2-3 kat oranında yükselir.

Hızlı okuma tekniği metnin sadece belirli bölümlerine bakarak uygulanan bir göz gezdirme ya da çapraz okuma yöntemi değildir. Metnin tümünü, daha doğru bir odaklanma ve daha hızlı bir algılama ile okumaktır.

Hızlı Okuma Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır? 

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Luftwafe (Alman Hava Kuvvetleri) Londra semalarında dolaşıp bomba yağdırırken, İngilizler pilotlarının ve kulelerde bekleyen gözcülerinin reksiyon kabiliyetlerini artırmak istediler. Ohio Üniversitesi’nden Dr. Renshaw’ın geliştirdiği ‘takistoskop’ aletiyle subaylar talim edildi. Göz algılama hızını geliştiren bu aletin merceği, saniyenin 25’te 50’de ve %100’ü hızlarda resim ve şekiller gösteriyordu. İlk başta, hiçbir şey algılayamayan subaylar, zamanla resim ve şekilleri çok net bir şekilde görmeye başladılar.

Nasıl, egzersiz sonucu bir atletin bacak kasları gelişiyor ve daha hızlı koşabiliyor ise, aynı mantıkla göz algılama kapasitesinin de artabildiği ortaya çıktı. Savaş sonrası, teknik ABD’de okumaya uyarlandı. Resim yerine, kelimelerle yapılan takistoskop çalışmaları ile beynin kelimeleri hızlı bir şekilde algılaması ve neticesinde hızlı okuması sağlandı.

Etkili Hızlı Okuma Sistemi Nedir?

Etkili Hızlı Okuma Sistemi, bilgisayar yazılımları ile desteklenmiş hızlı okuma tekniği ile modern öğrenme tekniklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur.

Sistem sayesinde okuyucu,

1. Okuma hızını 2-3 kat oranında geliştirir;

2. Okuduklarını anlama seviyesini geliştirir,

3. Okuduklarını daha konsantre ve daha etkin bir şekilde özümseyen, değerlendiren, daha iyi akılda tutan, verimli bir okuyucu haline gelir. Sistem, daha hızlı, etkin, esnek ve verimli bir okuyucu olmanızı sağlayan komple bir öğrenim sistemidir. Program 12 saat içerisinde, belirli çalışma dilimleri halinde uygulanır. Çalışma neticesinde, kişiler eskisine nazaran ortalama 2,5 kat daha hızlı okuyan, okuduklarına daha iyi anlayan ve daha uzun süre akılda tutabilen okuyucular haline gelirler.

Okuduklarımdan aynı tadı alacak mıyım?

Çoğu kitap yavaş okuma alışkanlıklarından dolayı, haftalarca sürünür. Haliyle okuma sıkıcı ve yorucu bir uğraş halini alır. Okuduklarınızdan daha çabuk anlam çıkarttıkça, okumak daha kolay ve zevkli bir hal alacak.

Zevk için bazen yavaş okuma ihtiyacı hissedebilirsiniz. Şiir okurken örneğin, kelimeleri içten seslendirmek isteyebilirsiniz. Etkili Hızlı Okuma Sistemi`nin bir parçası olan Esnek Okuma işte bu durumda devreye girer. Kendi zevk ve ihtiyaçlarınıza göre, bazı metinleri daha yavaş okumakta özgür olacaksınız. Etkili Hızlı Okuma Sistemi sayesinde, okuyucu metne göre okuma tutumunu ayarlayabilir.

Bu demek değil ki, roman tarzı yazıları eskisi gibi yavaş okuyacaksınız. Eskiye nazaran yine daha hızlı olacaksınız.

Okuma Hızım En Fazla Ne Kadar Yükselir?

Okuma hızları maksimum 1.500-2.000 kelimelere kadar yükselmektedir. Dakikada 5.000-10.000 kelime gibi rakamlar, mevcut teknikleri uygulayarak gerçekçi değildir. Yale Üniversitesi ABD’de bu konuda bir araştırma yapmıştır (Carver, 1985). Çeşitli kursların şampiyonları bir sınava davet edilmiş; ancak çoğu çeşitli mazeretler öne sürerek sınava katılmak istememişlerdir. Sınava katılanlar ise, öne sürdükleri yüksek rakamlara ulaşamamışlardır.

Sonuç olarak, dakikada 1.500-2.000 kelimenin üstü okuma hızları abartılı ve gerçek dışıdır. İyi bir eğitim almış ortalama bir Türk okuyucusunun okuma hızı dakikada 350-700 kelime arasındadır.

Eğitimden sonra okuma yeteneği gider mi?

Kesinlikle geri dönmez, aksine gelişir. Eğitimlerin tamamlanmasının ardından, 21 günlük ev ödevi verilir. 2 ay içerisinde takip toplantıları uygulanır. Kişilerin gerek okuma hızları gerekse anlama seviyeleri bu müddet zarfında, %25-40 daha da yükselmiş olur.

Hızlı Okuma, yüzme ya da araba kullanmak gibi bir beceridir. Uzun süre bisiklete binmeseniz veya yüzmeseniz unutur musunuz? Elbette unutmazsınız; bu tarz otomatik beceriler öğrenildikten sonra da unutulmaz. Araba kullanmaya ilk başladığınız dönemden sonra, kullandıkça ustalaşırsınız. Aynı şekilde, gün içinde devamlı okumak durumunda olduğunuz için, okudukça beceriniz daha da gelişecektir.

Daha Çok Okumak İsteyen Biriyim; Bu Eğitim Bana Ne Fayda Sağlayacak?

Araştırmalara göre, satın alınan her sekiz kitaptan ancak biri okunuyor. Özellikle, 250-300 sayfanın üzerinde kitapları, normal okuma hızlarıyla okumak çok uzun zaman aldığından, kişinin motivasyonu ve konsantrasyonu 40-50 sayfadan sonra kaybolmakta.

Etkili Hızlı Okuma Eğitimi sayesinde, okuma hızınızı 2-3 katına çıkararak, kitapları üçte bir zamanda okuyabileceksiniz. Eğitim sonunda, ortalama bir okuma hızına (400 kelime/dakika) ulaştığınızı varsayarsak, 300 sayfalık bir kitabı 2,5 saatte okuyup bitirebileceksiniz.

Üniversiteye Hazırlanıyorum; Bu Eğitim Bana Ne Fayda Sağlayacak?

Ortalama bir YGS-LYS öğrencisinin sınavda karşılaştığı sınav sorusu 40–50 kelimeden oluşur. Öğrencinin bu soruyu okuması normal şartlarda 15–20 saniyesini alır. Hızlı Okuma Eğitimi alan öğrenci ise, aynı soruyu daha iyi anlayarak 5–7 saniyede okur. Her soruda 10 saniye, tüm sınav’da 30 – 40 dakika kazanır.

Okuma ve anlama hızınızı geliştirmek, gün boyunca okumak zorunda kaldığınız ders kitapları, ders notları, internet okumaları, gazete, dergi, kitap vb. gibi materyali çok daha kısa bir zaman içinde okuyup bitirmenizi sağlayacak. Günde ders çalışırken okumaya harcadığınız 1-2 saatlik zamanı 45-50 dakikaya indirebilirseniz, haftada 7-8 saat ekstra zaman kazanabilir, sınav öncesi gece uykusuz kalmadan sınavda başarılı olabilir, sosyal yaşamanıza çok daha fazla zaman ayırabilirsiniz.

Ayrıca, YGS-LYS’ ye hazırlanan bir öğrenci, sene boyunca, ortalama 6.000-6.500 test sorusu okuyup çözer, 400-500 saat ders çalışır, dersle ilgili yaklaşık 15.000 sayfa okumak zorunda kalır. Etkili Hızlı okuyarak, okumanız gereken tüm ders kitapları, metinleri ve testleri 2-3 kat hızlı okuyup anlayarak, yıl boyunca büyük zaman kazanacak, daha fazla konuyu çok daha hızlı öğreneceksiniz.

TEOG’a hazırlanan çocuğum var; bu eğitim bize ne fayda sağlayacak? 

Genelde bir öğrencinin, TEOG’da soruları okuması, normal okuma hızıyla, ortalama 45 dakikasını alır. ‘Etkili Hızlı Okuma Eğitimi’ almış bir öğrencinin okuma hızı ortalama 2,5 katına çıkar. Etkili Hızlı Okuyan bir öğrenci, lise giriş sınav sorularını 20 dakikada okuyup bitirecektir. Böylece, ‘Etkili Hızlı Okuma Eğitimi’ sayesinde, çocuğunuz TEOG’da `25 dakika` ekstra zaman kazanacak.

TEOG’a hazırlanan bir öğrenci, sene boyunca, ortalama 4.000 test sorusu okuyup çözer, 300 saat ders çalışır, dersle ilgili yaklaşık 10.000 sayfa okumak zorunda kalır. Etkili Hızlı okuyan öğrenci, okuması gereken tüm ders kitapları, metinleri ve testleri 3 kat hızlı okuyup anlayarak, yıl boyunca büyük zaman kazanır, daha fazla konuyu çok daha hızlı öğrenir.

Peki, Araştırmalar Ne Söylüyor?

Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi (PIRLS) 2001 yılında Uluslararası Eğitim Başarılarını Belirleme Kuruluşu (IEA) tarafından Türkiye’nin de aralarında olduğu 35 ülkede uygulanmıştır.

2001 yılında PIRLS çerçevesinde yapılan ve 35 ülkenin ilköğretim öğrencilerinin okuma becerilerini karşılaştıran araştırmada Türkiye 28. sırada yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Türk öğrencilerinin okuma becerileri zayıf kalmakta, bunun sebepleri arasında ailelerin çocuklarını okumaya yönlendirmemesi ve okumanın ağırlıklı ders kitaplarına dayalı olması yer almaktadır.

Yeterli okuma temeli olmayan öğrenciler, yavaş okuduklarından ve okuduklarını anlamakta güçlük çektiklerinden, zaman içinde okumayı sevmemeye başlamaktadır. Zorlandıkları okuma yerine TV ve bilgisayarı tercih eden çocukların okuma sevgisi ve alışkanlığı da haliyle yerleşmemektedir.

Anlayarak Hızlı Okuma alışkanlığını çocuğunuza erken yaşta kazandırmak, çocuğunuzun sağlam bir öğrenme temeli oluşturmasını ve okumayı sevmesini sağlayacaktır. Eğitim basamaklarını tırmanırken, öğrenim hayatında başarı için okuma ve öğrenme becerileri çok büyük önem taşımaktadır.

Bilgisayar yazılımları ve eğlenceli alıştırmalarla desteklenmiş olan Etkili Hızlı Okuma Eğitimi sayesinde çocuğunuz, okuma alışkanlıklarını ve becerisini geliştirecek; okuduklarını daha hızlı ve daha iyi anlayan ve okumaktan zevk alan bir birey haline gelecektir.

Not: PIRLS ile ilgili bazı genel sonuçları şu şekilde özetlemek mümkündür.

PIRLS 2001’de katılan ülkeler arasında en yüksek başarı puanına sahip olan ülke İsveç’tir. Hollanda, İngiltere ve Bulgaristan başarı sıralamasında bu ülkeyi takip etmektedir. Letonya, Kanada, Litvanya, Macaristan, ABD, Almanya ve İtalya gibi diğer ülkelerin pek çoğundan daha iyi bir performans göstermiştir.

Ülkelerin tamamında, dördüncü sınıf kız öğrenciler erkek öğrencilerden anlamlı düzeyde daha başarılı olmuştur.

GENÇ'ın Yazısı.