Bilal Yavaş

Sultan II. Mahmut Han vefat edip de ebedi aleme göçünce 16 yaşındaki genç şehzade Mecid Efendi, Osmanlı toprağına sultan olur. Lakin dönem badireli ve karışıktır: Fransızların teşviki yüzünden ayaklanan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa Kütahya’ya kadar gelmiş, sadrazam ile anlaşamayan kaptan-ı deryanın ihaneti, donanmayı Mısır’a teslim etmesi gibi sayısız olaylar vûku bulmuştur… Genç padişahın ustaca zekası sayesinden işler yerine oturmuş felaketler önlenmişti.

Tanzimat Fermanı, Hariciye Nazırı Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanıp 3 Kasım Gülhane’de okunmuştur. Bu ferman padişahın suçluları bizzat cezalandırma yetkisinden vazgeçiriyordu. Böylece Osmanlı Devleti “Mutlak bir monarşiden” vazgeçip “Meşruti bir monarşiye” geçiyordu. Sultan Abdülmecid ilk defa belli bir salâhiyetlerinden kendi isteği ile vazgeçiyordu. Günümüz Avrupa hükümdarları gibi hükümete müdahale etmeden saltanat sürmüştür. 1840’ta taşralarda idari, mali ve adli işlere bakmak üzere seçimle bir meclis toplamıştır. Bu kişiler halkın seçtiği heyetlerdir.

Paris Barış Konferansı’nda Avrupa devletleri ile Osmanlı Devletini barıştırmıştır. Avrupa’yı teşkil eden 5 büyük devletten biri olmuştuk. Barışçıl bir politika izleyen Sultan Mecid Efendi bu sebep ile tuğrasının yanında bir çiçek motifi eklemiştir. Mukaddes beldelere yine en çok hizmet eden padişahlardandır. İslam halifelerinden, Haremeyn’e en çok hizmet eden Sultan Abdülmecid’dir. Bu yolda şaşılacak bir himmet göstermiştir. Kabe’yi ve Mescid-i Haram’ı esaslı bir şekilde tamir ettirmiş, Altın Oluk’u yenilemiştir. Medine’deki Mescid-i Nebevi’yi orijinal binası üzerine ve sütunların bile yerleri bozulmadan yeniden inşa ettirmiştir. İsmi bu mescide yeni açtığı Bab-ı Mecidi adlı kapı ve üzerine gömülmüş tuğrası ile yaşamaktadır.

Hücre-i Saadet’e döşemek üzere gönderdiği kâşi tuğlalar altına el yazısı ile kendi ismini mütevaziyâne şekilde yazdırmıştır. Bâbüsselam kemerine yazılmak üzere hazırlanan yazıdaki şâhâne kelimeleri kabul etmeyerek "İki cihanın saltanatı Resulullah’a mahsustur." demiştir.

Sultan Abdülmecit Han saltanat sürdüğü devirlerde hep ilklere sahne olmuştur. Dünyanın ilk telgraf hattı İstanbul-Varna arasında kurulmuştur, ilk telgrafı da Sultan Abdülmecit çekerek oradaki asker evladlarının hatırını sormuştur. İlk demiryolu Aydın-İzmir arasına döşenmiştir. İlk kâğıt para çıkarılmıştır, Yeni mahkemeler ve devletin ihtiyacı olan memurları yetiştirmek üzere mektepler kurmuştur. İlk hususi gazete, ilk banka, ilk nüfus sayımı Sultan Mecid Han devrinde olmuştur. Sultan Abdulmecid Han’ın 8 şehzadesinden 4’ü sultan olmuştur ve tarih sahnesinde görülmemiş bir olaya da imza atmıştır.

Nakşî meşrepli bir sultandı Mecid Efendi. Vefatından sonra kabrini ecdadı içinde en çok sevdiği Yavuz Sultan Selim’in yanına gömülmesini ve türbesinin onunkinden daha alçak olmasını istemiştir. Yakınlarda bulunan Yanyalı İsmet Efendi Nakşî tekkesi dervişlerinin her cuma gecesi akşam ile yatsı arasında türbesinde hatm-i hacegan yapmalarını vasiyet etmiştir. Sultan Abdülmecit Han 24 Haziran 1861 tarihinde 38 yaşında vefat etmiştir.

GENÇ'ın Yazısı.