Gönül Lisânıyla O`na Yaklaşan Bir Sahabe!
Mine Taşdemir
Son nefesini vermeden bulunduğu hali kendinden çok uzakta olan Rasûllah’a (s.a.s) gönül lisanıyla anlatan ve O’na (s.a.s) daha da yaklaşan bir sahabe… Bedir ve Uhud gazvelerine katılmış ve irşad niyetiyle gönderildiği yerde şehit edilen büyük sahabe….
Hudeyb b. Adî…
Medine`nin iki büyük kabilesinden biri olan Evs`e mensuptur. Uhud Gazvesi`nden sonra Adal ve Kare kabilelerinden birkaç Adal ve Kare kabilelerinden birkaç kişi Medine`ye ResûI-i Ekrem`in yanına gelerek kabilelerinde İslamiyet`in yayılmaya başladığını, kendilerine dini ve Kur`an okumayı öğretecek kimselere ihtiyaç duyduklarını söylediler.
Bu kişileri veya onların bir kısmını, Medine`ye saldırmak üzere adam topladığı için Hz. Peygamber`in emriyle Abdullah b. Üneys tarafından öldürülen yahudi lider Halid b. Süfyan`ın intikamını almayı planlayan Lihyanoğulları`nın gönderdiği anlaşılmaktadır.
Bu arada müşriklerin yeni bir saldırı hazırlığı yapıp yapmadıklarını öğrenmek isteyen Resûlullah, aralarında Hubeyb b. Adi`nin de bulunduğu yedi (veya on) kişiyi Asım b. Sabit`in (veya Mersed b. Ebû Mersed) kumandasında irşad heyeti olarak görevlendirdi.
Heyet Hüzey kabilesi topraklarında bulunan Reel` suyuna ulaştığında onları Lihyanoğulları`ndan 100 kadar okçu karşıladı. Hubeyb, Abdullah b. Tarık ve Zeyd b. Desine dışındaki Müslümanlar çarpışarak şehit düştüler.
Müşrikler daha sonra Abdullah b. Tarık`ı da şehit ettiler ve Hubeyb ile Zeyd`i Mekke`ye götürdüler. Onları Bedir`de öldürülen yakınlarının intikamını almak isteyen Mekkeliler`e sattılar. Hubeyb`i Bedir`de öldürdüğü söylenen Haris b. Amir`in oğullarının veya babaları Bedir`de öldürülen altı müşrikin satın aldığına yahut Haris b. Amir`in anne bir kardeşi Huceyr b. Ebu İhab et-Temlml tarafından satın alınıp cariyesi Maviyye`nin evinde hapsedildiğine dair rivayetler vardır.
Daha sonra Müslüman olan Maviyye veya Haris b. Amir`in kızı Zeyneb Prangaya vurulmuş olan Hubeyb`i zaman zaman kapı aralığından gözetlediğini, üzüm mevsimi olmadığı halde onu üzüm yerken gördüğünü bunu ona Allah`ın ikram etmiş olabileceğini söylemekte, Hubeyb`den daha hayırlı bir esire rastlamadığını belirterek isteği üzerine kendisine su ve putlara kurban edilmeyen et ikram ettiğini zikretmektedir.
Müşrikler, haram aylar çıktıktan sonra Hubeyb`i Zeyd b. Desine ile birlikte öldürmek üzere şehir dışındaki Ten`im (Ye`cec) mevkiine götürdüler. Hubeyb burada ölmeden önce iki rek`at namaz kılmasına izin vermelerini istedi ve namazını mümkün olduğu kadar kısa sürede kıldı.
Onun bu namazı, İslam tarihi boyunca haksız yere öldürüldüklerine inanan hemen bütün Müslümanların uyguladığı bir gelenek olmuştur.
Nihayet müşriklerin kuru bir ağaca bağlayarak çarmıha gerdikleri Hubeyb`i, Bedir`de öldürdüğü söylenen Haris b. Amir`in daha sonra İslamiyet`i kabul eden oğlu Ebû Sirvea (Servea) Ukbe b. Haris başta olmak üzere diğer müşrikler mızrakları ile şehit ettiler ve öylece bırakıp geri döndüler.
Bu arada müşriklerin Hubeyb`e dininden döndüğü takdirde kendisini öldürmeyeceklerini söyledikleri fakat onun bu teklifi reddettiği, ayrıca başına gelenleri Resûl-i Ekrem`e bildirmesi için Allah`a dua ettiği, Resûlullah`ın da olup bitenden ashabını haberdar ettiği kaynaklarda rivayet edilmektedir.
Kaynak: M. Yaşar KANDEMİR - Diyanet İslam Ansiklopedisi
GENÇ'ın Yazısı.