Takvimler 1961 senesini gösteriyordu. Sovyetler Birliği ilk yapay uydusu olan Sputnik-1’i (83.5 kg) uzaya göndereli yaklaşık 4 yıl olmuştu.  Rusya uzay yarışında ABD’nin önünde olmasına rağmen yeni projeler üretmeye devam ediyordu. Sıradaki projesinin uzay araştırmalarında çığır açacağı kesindi. Bu sefer “uzaya ilk insan” gönderilecekti!

3 Kasım 1957’de uzaya gönderilen Laika ismindeki köpekten sonra artık uzaya bir insan gönderilecekti. Uzaya ilk insanı göndermek  için yapılan çalışmalar artık bitmek üzereydi. Ancak kimin gideceği henüz belli değildi. Uçuş gününden bir önceki güne kadar bir sır olarak kalmaya devam etti. 11 Nisan günü uzaya çıkacak ilk insanın Yuri Gagarin olduğu açıklandı. 1934 senesinde Moskova’da doğan Yuri Gagarin 1951’de liseyi bitirdikten sonra metal işçisi oldu. Babası ise marangozculuk ile uğraşıyordu. Öğrencilik yıllarında uçaklara ilgi duymaya başlayan Yuri, Sovyet Hava Kuvvetleri’ne yazıldı ve gönüllü kozmonot oldu. Son derece ağır ve zorlu  eğitimlerden geçti. Bir yandan psikolojik eğitim de aldı.

Ve 12 Nisan 1961 günü! Saatler 09:07’yi gösteriyor! 38 metre uzunluğundaki Vostok-1 roketi başarıyla ateşlendi ve yükselmeye başladı! Gagarin’in yolculuğu 108 dakika sürdü. Bunun 89 dakika 34 saniyesini Dünya’nın yörüngesinde geçirdi. Maksimum hızı saatt e 28.260 km’ye kadar çıktı! Çıktığı maksimum yükseklik ise 327 km olarak kayıtlara geçti.

Dönüşte Vostok atmosfere oldukça sert girdi. Gagarin 7 km yükseklikte fırlatma koltuğuyla uzay aracından ayrıldı ve paraşütle  yumuşak bir iniş gerçekleştirdi. Yuri Gagarin uzaya çıkan ve Dünya’yı dışarıdan gören ilk insan olmuştu! Dünya’nın dört bir yanında gazetelere manşet oldu. Sovyetler Birliği’nde kahramanlık madalyasıyla onurlandırıldı.

7 Mart 1968’de, yani uzaya çıkışından 7 yıl sonra bir uçağın deneme uçuşu sırasında yere çakılarak yaşamını yitirdi.

“Uzay gemimle Dünya’nın etrafında uçarken gezegenimizin ne kadar güzel olduğunu gördüm! Dostlarım gelin onu yok edeceğimize  bu güzelliği besleyip arttıralım!” Yuri Gagarin’in Dünya’nın görüntüsünü gördüğünde söylediği cümle, telsiz konuşmalarına bu  şekilde yansıdı!

İnsanoğlunun uzaya çıkışı bu şekilde gerçekleşmiş oldu. Uzaya çıkışımızın 50. yıldönümü şerefine Youtube’da 1 saat 38 dakikalık  çok güzel bir belgesel yayınlandı. Yuri Gagarin’in neler yaşadığını onun gözünden anlatmaya çalışılan belgesele yazının sonunda ulaşmanız mümkün.

“Ey cin ve insan toplulukları! Göklerin ve yerin uçlarından bucaklarından geçip gitmeye gücünüz yeterse geçip gidin. Büyük bir güç  olmadıkça geçip gidemezsiniz.” (Rahman-33)

Yıldızların Doğum Evi: Bulutsular

Uzay resmi denince ilk aklımıza gelen bulutsu resimleridir. Çünkü insanın göz zevkini okşayan renklerden ve şekillerden oluşurlar.  Peki bu bulutsular nedir, nasıl oluşur? Biraz da bunlardan bahsedelim.

Ölümü yaklaşan yıldız son çırpınışlarını yapar ve büyümeye, genişlemeye başlar. Bu aşamada basınçtan ötürü uzaya gaz salmaya başlar. Uzayda bu gaz salınımlarından meydana gelen gazlar çekim etkisiyle birleşmeye başlarlar. Bu şekilde bir bulutsu meydana  gelir.

Daha sonra bu gazlar bir araya gelerek yeni yeni yıldızlar meydan a gelmeye başlar. Tabi bu olayların gelişim süreci yapılan işe göre  hızlı olsa da bize göre yavaş gerçekleşir. Bulutsuda oluşan yıldızların bize en yakın örneği Avcı (Orion) Bulutsu’sudur. Yapılan  gözlemler neticesinde yeni oluşan yıldızlar çok rahat gözlemlenebilmektedir.

Avcı Bulutsu’sunu çok karanlık bir ortamda çıplak gözle bile görülebilmektedir. Eğer siz de görmek istiyorsanız çok karanlık bir  ortama gidip, yukarıdaki resimde işaretlemiş olduğum yeri gökyüzünde bulmaya çalışın. Avcı Bulutsu’sunu bulmaya çalışırken Avcı takımyıldızını referans almanız işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Avcı takımyıldızını güneş batt ıktan hemen sonra batı ufk unda görebilirsiniz. Kolay gelsin...

Muaz Erdem'ın Yazısı.