Bedelli Askerlik

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 10 kez düzenlenmiş olan istisnai askerlik şekli. Genellikle belirli yaş üzerindeki askeri mecburiyeti olanları kapsayan ve çeşitli dönemlerde belirlenen para miktarlarının ödenmesi karşılığında askerlikten muafiyet elde edilmesi durumu. Yakın zamanda yapılan bedelli askerlik uygulamaları şu şekildedir: 1999 yılı, bedel 15000 mark yaş sınırı 26, bu bedelli askerlik dönemindeki gelirler depremde zarar görenlere yöneliktir. Ayrıca 21 gün temel eğitim hizmeti yaptırılmıştır. 2011 yılı, bedel 30000 lira yaş sınırı 30’dur. Bu dönemdeki gelirler engellilere yönelik erişilebilirlik hizmetlerinde kullanılmaktadır. 2014 yılı, bedel 18000 yaş sınırı 27’dir. Bu dönemdeki gelirler askeri sanayi teknolojilerinin geliştirilmesi için kullanılacaktır. İlk kez bu dönemde bedelli askerlik dernekleri kurulmuş ve hükümet ile askeri komuta kademeleri telgraf mektup ve benzeri iletişim araçlarıyla bedelli askerliği çıkartma konusunda iknaya zorlanmıştır.

Vicdani Ret

Politik, ahlaki, dini nedenlerden dolayı zorunlu askerlik görevini reddetmektir. Dünyada resmi tarih verilerine göre ilk defa 18. yüzyılda İngiltere’de antimilitarist fikri ortaya atılmış ve yasaya konulmuştur. Şu an birçok ülkede uygulanmaktadır. Zorunlu askerlik hizmetini reddedenler ücretsiz kamu hizmeti yapmaktadırlar genelde. Ülkemizde vicdani ret kavramı PKK’ya karşı mücadele çerçevesinde özellikle Kürt vatandaşlarımız tarafından gündeme getirilmiştir ancak bu konuda hiçbir yasal düzenleme söz konusu değildir. Müslümanlar arasında da tarihte çeşitli örnekler vardır. Özellikle Çanakkale savaşlarında İngilizlerin Osmanlı’ya karşı savaşmaya zorladığı çeşitli ülkelerden Müslümanlar karşılarındakinin Müslüman bir ülke olduğunu öğrendiklerinde bu durumu reddetmişlerdir. Birçoğu gemilere bindirilip ülkelerine dönemeden yolda gemileri batırılmıştır. Yakın zamanda da Müslüman Boksör Muhammed Ali Clay Vietnam’a karşı Amerika adına savaşmayı reddetmiş bu nedenle de hapis cezasına mahkûm edilmiştir.

Askerlik

Dünya üzerinde İzlanda Panama gibi birkaç ülke dışında tüm ülkelerde uygulanan silahlı hizmettir. Savaşta da barışta da uygulanmaktadır. Ülkemizde bayanların askerlik hizmeti yoktur. (Bazı rütbeler hariç.) Birçok ülkede bayanlar da her kademede askerlik yapmaktadırlar. Ülkemizde askerlik yaşı son düzenlemeler ile birlikte 21 oldu. 21 yaşını doldurmuş sağlık sorunu olmayan ve çeşitli engelleri olmayan (tecil vs.) her Türk erkeği askerliğini yapmak zorundadır. Erler için askerlik süresi 12 aydır. Üniversite mezunları için askerlik süresi 12 ay ya da 6 ay olmak üzere iki şekilde.

Full Metal Jacket

Askerliği anlatan çokça yerli yabancı film mevcut ancak bu filmler içinde bir film var ki askerliğin mantığını (belki de mantıksızlığını) çok iyi anlatıyor. Adını Amerikan piyade tüfeği mermisinden alan film usta yönetmen Stanley Kubrick’in imzasını taşıyor. Filmde Vietnam savaşı öncesinde gayet iyiliksever barışçıl olan insanların askerlik sürecinde ne kadar farklılaşabildiği sahneleniyor. Savaşların acımasız yönünün yanında savaş öncesi eğitimlerinin de insanlık dışı uygulamaları başarılı bir şekilde anlatılıyor.

Profesyonel Askerlik

Başta Amerika olmak üzere birçok ülkede uygulanan paralı askerlik yöntemi. Bu ülkelerde askerlik zorunlu hizmet değil bir meslektir. Askerler sürekli eğitim alırlar ve profesyoneldirler. Her türlü operasyona saldırıya savunmaya karşın eğitilmişlerdir. Askerliği vatani görev olarak değil para için yaparlar. Ülkemizde de bu konuda çalışmalar başlatılmıştır. Sözleşmeli er olarak alımlar yapılmıştır, yeni düzenlemelerle birlikte daha önce hiç askerlik yapmamış kişiler bile sözleşmeli er olabilecektir. Operasyonel görevlerde daha verimli sonuçlar alınacağı ümit ediliyor.

Gel Tezkere Gel Tezkere Bitsin Bu Gurbet

Askerlik üzerine türküleri ikiye ayırmak gerekir, bir askerdekilerin söyledikleri bir de asker yolu gözleyenlerin türküleri. Askerdekilerin söylediklerinin en meşhuru “yaylalar yaylalar”dır. Fakat askerliğini yapanlar için dışardakilerin yazdığı türkülerden en çok bilinenleri, “gel tezkere gel tezkere bitsin bu hasret evde anan baban yüzüne hasret”, ya da “şu kışlanın kapısına mail oldum yapısına telli kurban bağlayayım, Asker yârin kapısına”dır. Radyolarda herkes askerdeki yakınlarına bu türküleri istekte bulunur.

Mehmetçik Sözlüğü

Askerlikle ilgili konular gereği olarak gündelik hayatta pek kullanılmayan birçok kavram öğreniliyor. Bakaya: Normal sevk döneminde sevkini yaptırmamış olanlara deniyor sözlükteki karşılığı ise kalıntı. Tecil: Erteleme anlamına geliyor, askerliğini eğitim ya da sağlık nedenlerinden ötürü erteleyenlere deniyor. Sülüs: Asker yolculuğunda indirim sağlayan belge. Celp: Askerlik görev çağrısı. İçtima: Askerlerin toplanması. Tayın: Asker azığı (kara şimşek kabuska askeriyede çıkan en bilindik yemekler) Mıntıka: Askerin günlük temizliği anlamına gelse de gerçekte karakolların sorumlu olduğu alanı simgeler. Mehmetçik: 12 ay askerlik yapan erat. Mehmet: 6 ay askerlik yapan kısa dönemler. Mehmet Bey: Bedelli askerlik yapanlar. Memo: Vicdani retçiler olarak askeriyede isimlendiriliyor.

Her Türk Asker Doğar!

Tarihi bilgiler ışığında her milletin bir konuda iyi olduğu söylenir, Türkler için de bu konu askerliktir. Savaşlarla dolu tarihimizde hep cephede olmuşuz hep mücadele etmişiz çok canımız yanmış çok can yakmışız ama bunun hemen hemen hepsi ilayı kelimatullah uğrunadır. Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu ve son olarak Türkiye Cumhuriyeti olarak yedi düvele karşı savaşmış bir milletiz. Babadan oğula savaşçı bir milletiz. İşgal edilmeyi, sömürülmeyi kolay kolay kabul etmeyiz. Bu yüzden her Türk asker doğar.

Sami Yaylalı'ın Yazısı.