Zaman çok hızlı akıyor. 2009’u da geride bıraktık. Medyada adettendir geçen yılın ardından şöyle bir toparlama yapılır. Biz de Dünya Raporu köşemizde öyle uzun uzadıya değil, dış politika, teknoloji, spor ve insanlık krizleri gibi birkaç dalda 2009’yılının “en”lerine dair renkli, kısa bir toparlama yaptık.

Yılın En İyi Oyuncusu Erdoğan

Dünya liderlerinin 2009 yılında gösterdikleri performans bakılarak yapılan değerlendirmelerde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “en performanslı” liderler arasında ilk sıralarda zikrediliyor. Time dergisi, Davos çıkışı ve Ortadoğu açılımı ile Erdoğan’ı Ortadoğu’nun “kahramanı” ilan ederken, Washington Post-Newsweek grubunun dış politika, diplomasi ve strateji dergisi Foreign Policy de, 2009 yılının liderlerini basketbol terimleriyle değerlendirdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için de "yılın yeni oyuncusu" anlamına gelen "Yılın Çaylak Oyuncusu" ifadesini kullandı.

Yılın Sözü: "Mehdi İran`a Gelecek, ABD Engellemeye Çalışıyor."

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad uluslararası arenada eski performansında olmasa da geçen yılda iğneli, Batı dünyasını özellikle de İsrail’in tüylerini diken diken açıklamalarını sürdürdü. Mehdi’nin gelişine ilişkin tespiti ise oldukça ilginçti; "Mehdi muhtemelen İran`dan çıkacak. Onun için ABD bunu engellemeye çalışıyor. ”

Yılın Hayal Kırıklığı

Değişim” sloganıyla gelen ABD Başkanı Obama’nın bir yıllık icraatları dünyanın pek çoğu için derin bir hayal kırıklığı oldu.

Obama, başta kendisine miras kalan Irak ve Afganistan işgali olmak üzere dış politikada vaat ettiği değişimi bir türlü gerçekleştiremedi. Aksine Afganistan’a 30 bin asker gönderme kararı bu konuda selefi Bush’tan farklı düşünmediğini gösterdi. 2009 Nobel Barış Ödülü`nün Obama`ya verilmesini bu yüzden kimse içine sindiremedi. Hatta Amerikan kamuoyu bile “savaş başkanına ödül olur mu?” sorusunu gündeme getirdi. Q Poll’un ABD’de yaptığı bir ankete göre, Amerikalıların %66’sı, Afganistan ve Irak’ta iki savaşın sürdüğü bir dönemde Obama’nın bu ödülü hak etmediği görüşünü dile getirdi.

Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales’in dediği gibi "değişen bir şey varsa o da yalnızca renk”; ABD`nin politik duruşunda değişen bir şey olmadı.

En Ses Getiren Muhalefet : Mir Hüseyin Musavi

İran’ın Yeşil Devrimi’nin lideri Mir Hüseyin Musavi ve onun kampanyasının arkasındaki isim olan eşi Zehra Rehnavard ikilisi belki seçimi kazanamadı ama İran’daki Ahmedinejad önderliğindeki muhafazakar otoriteyi inanılmaz derecede hırpaladı, dünyada heyecan uyandırdı.

Yılın Salgını: Domuz Gribi

Dünyayı kasıp kavuran H1N1 daha iyi bilinen adıyla domuz gribi salgını yıla damgasını vuran gelişmeydi. Hastalık sadece 2009’un değil Dünya Sağlık Örgütü’ne göre son 40 yılın ilk küresel grip salgını olarak tarihe geçti. Gerek ülkemizde gerekse dünyada binlerce ölüme neden olan salgın, oldukça tartışılan grip aşısını bulanlar başta olmak üzere kimilerini de inanılmaz derecede zengin etti.

Yılın Şamarı: One Minute

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Davos’ta İsrail Cumhurbaşkanı Peres’e attığı “siyasi şamar” sadece 2009’nun değil, Erdoğan’ı tüm İslam dünyasında “kahraman” yapan yüzyılın “siyasi şamarı” olarak tarihe geçecektir herhalde. Şamarın acısını hala dinmiş değil çünkü.

2009`un En Kötü İnsani Krizi

İnsani krizler bu yılda dünyanın gündemine en çok meşgul eden, en çok konuşulan, tartışılan ama çok az şeyin yapıldığı gündem maddelerinden biriydi. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, 2009 yılında dünyanın en kötü 10 insani krizini şöyle sıraladı;

1- Demokratik Kongo Cumhuriyeti`nin doğusundaki sivillere yönelik şiddet.

2- Afganistan`da şiddet ve sivilleri yardımlardan yoksun bırakma.

3- Somali`de şiddet ve sağlık hizmetlerine erişememe.

4- Yemen`in kuzeyinde şiddet ve yardım alamama.

5- Sudan`ın güneyindeki Darfur`da şiddet, hastalık ve sağlık hizmeti alamama.

6- Yetersiz beslenen çocukların tedavisi için yeterince para bulunamaması.

7- Sri Lanka`da savaş yüzünden kapana kısılan siviller.

8- AIDS/HIV tedavisi için yapılan yardımlardaki durgunluk.

9- Pakistan`da şiddet ve sivillerin ihmal edilmesi.

10- Buruli ülseri, Chagas hastalığı, uyku hastalığı, malta humması hastalıklarının tedavisinin ihmal edilmesi ve hastalıklarla ilgili araştırma eksikliği.

Yılın En İyi Teknolojisi

Popular Science Dergisi, 2009’a damgasını vuran “Yılın En iyi 100 Teknolojisi” arasında ‘tuvaletinizi paket gübre’ yapan teknolojiyi en ilginç teknolojik gelişmeler arasında zikretse de görme engelliler için tasarlanan elektronik göz 2009’un en mükemmel icadı olmaya en layık olanıydı. Elektronik göz, tam bir görme sağlamasa da göze monte edilecek bir çip ile, hastanın yüzleri tanımasına, yolunu bulmasına, eşyaları ayırt etmesine imkân sağlayacak.

Yılın En İyi Futbolcusu

Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği`nin (FIFA) 1991 yılından beri düzenlediği "Yılın Futbolcusu" ödülü, bu yıl İspanya`nın Barcelona takımında top koşturan Arjantinli Lionel Messi`nin oldu. Messi, 147 ülkenin milli takım teknik direktörlerinin ve kaptanlarının verdiği oylarla ödüle layık görüldü.

Yılın En Çok Aranan Kelimesi

Neredeyse günlük hayatın bir parçası haline gelen arama motoru Google’da 2009 yılında en çok arananlar listesinde Michael Jackson en üst sırada yer aldı. Facebook ve İspanyol sosyal ağ sitesi Tuenti onu takip etti. Sosyal medyanın nabzının attığı Twitter listede 4. sırada yer aldı.

Yılın En Renkli Haberleri

2009’da oldukça tuhaf haberler de okuduk. İşte bunlardan birkaçı;

- Nepal’in başkenti Katmandu’da havaalanı görevlilerinin rüşvet almasını engellemek için görevlilere cepsiz pantolonlar dağıtılmış.

- Bir diğer benzer haber Çin’den; Çin’de bir televizyon kanalının “Büyüyünce ne olmak istiyorsun?” sorusuna “Rüşvet yiyen politikacı, çünkü onların her şeyi var” diyen 6 yaşındaki kız çocuğu beklenmedik bir şöhrete kavuştu.

- Marifet iltifata tabidir sözünü doğrular nitelikte bir haber de İngiltere’den; Newcastle Üniversitesi’nde yapılan araştırmada isim verilen ineklerin daha çok süt verdiği ortaya çıktı.

Beytullah Demircioğlu'ın Yazısı.